[ویرایش] ۱ - وجه تسمیهنام این محل از دو بخش جوز(معربِ گوز در زبان فارسی) به معنای گردو، و درختک تشکیل شده است که به روی هم درخت گردو معنا میدهد و اشاره به وجود درخت یا درختان گردو در آنجا دارد. [ویرایش] ۲ - مالک اراضیدر منابع دوره قاجار اشارۀ چندانی به این آبادی نشده است؛ اما همین قدر میدانیم که زمینهای جوزدرختک در آن زمان در تملک خانواده امام جمعه بوده، و بعدها به تملک شخصی به نام علی وکیلی درآمده است. [۱]
ستوده، منـوچهر، جغـرافیای تـاریخی شمیـران،ج۱،ص۳۱۹،تهران، ۱۳۷۱ش.
[ویرایش] ۳ - راه ارتباطی با دیگر آبادیاز نوشتههای اعتمادالسلطنه نیز پیدا ست که این آبادی بر سر راههای ارتباطی دیگر آبادیهای شمیران بوده است. به نوشتۀ او ناصرالدین شاه در ۲۲ جمادیالآخر ۱۲۹۹ از اقدسیه به جوزدرختک، و از آنجا به صاحبقرانیه رفته است . [۲]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، به کوشش ایرج افشار، ص ۱۸۸،تهران، ۱۳۴۵ ش.
[ویرایش] ۴ - دلیل احترام به آبادیمردم روستاهای نیاوران، حصار بوعلی و کاشانک آبادی جوزدرختک را به دیدۀ احترام مینگریستند و بر این باور بودند که نیای سادات کاشانک در آنجا به خاک سپرده شده است. [ویرایش] ۵ - انجام مراسم مذهبیمردم روستاهای اطراف جوزدرختک روزهای عاشورا مراسم عزاداری امام حسین (ع) را در آنجا برگزار میکردند. [۳]
ستوده، منـوچهر، جغـرافیای تـاریخی شمیـران،ج۱،ص۳۱۹،تهران، ۱۳۷۱ش.
[ویرایش] ۶ - میرزا ابوطالب و کرامات اشبنا بر گفتۀ ریش سفیدان کاشانک نیای آنان سیدی به نام میرزا ابوطالب بوده است و کرامتهایی نیز به او نسبت میدهند. از آن جمله گفته شده است که وقتی او برای زیارت مرقد امام رضا (ع) رهسپار مشهد بود، در تهران ذکر یا علی بن موسی الرضا را بر زبان آورده است و خادمان حرم امام رضا (ع) به اذن خدا این ندا را شنیدهاند و خود را برای پذیرایی و میزبانی از او آماده کردهاند و پس از رسیدنش به حرم، به استقبال وی رفته و گفتهاند که او سفارششدۀ امام هشتم شیعیان است. طبق گفتههای اهالی محل، پس از فوت و دفن میرزا ابوطالب نیز کرامات او ادامه داشته است. برای مثال گفته میشود در محلی که آرامگاه او بود، چراغی نصب بوده که به جای نفت با آب روشن میشده است.اهالی بومی کاشانک بر این باورند که به دلیل تقدس این مکان بارها تلاش شده است در تکه زمین جوزدرختک، ساختوساز انجام پذیرد، اما هر بار این تلاشها بینتیجه مانده است. [ویرایش] ۷ - انجام مراسم سوگواری امام حسین (ع)در گذشتۀ نهچندان دور مراسم سوگواری امام حسین (ع) در روزهای تاسوعا و عاشورا با حضور جمعیتی انبوه که از محلههای اطراف به جوزدرختک میآمدند، برگزار میشد. امروزه این مراسم به شکل مختصرتری نسبت به گذشته برگزار میشود. به گفتۀ یکی از مردم بومی کاشانک، هر چند جوانان مانند قدیمیها به جوزدرختک باور ندارند، اما این مراسم برای آنان نوعی آیین خاطرهانگیز است و در روزهای تاسوعا و عاشورا در هر کجا که باشند، برای مراسم سینهزنی به جوزدرختک میآیند. [ویرایش] ۸ - وضعیت کنونیدر کنار این زمین از قدیم گورستانی وجود داشته که در حال حاضر قسمت ناچیزی از آن باقی مانده است. از آبادی جوزدرختک هم جز تلی خاک و چند درخت گردو و چنار که ساختمانهای بلندمرتبه آنها را در برگرفته، چیزی بر جای نمانده است. در گذشته قناتی پرآب زمینهای جوزدرختک را آبیاری میکرده که بر اثر گذر زمان امروزه کور و بیآب شده است. [۴]
تحقیقات میدانی مؤلف.
[۵]
شهیدی، حسین، سرگذشت تهران، تهران، ۱۳۸۳ ش.
[۶]
طایی، حسن (از اهالی قدیم محل)، گفتوگو با مؤلف.
[۷]
قیدی، ابوالفضل (مسئول اطلاعات کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و از اهـالی قدیـم محل)، گفتوگـو بـا مـؤلف.
[ویرایش] ۹ - پانویس
[ویرایش] ۱۰ - منبع•شهرامی، معصومه،مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «جوزدرختک» ص۷۰۹. ردههای این صفحه : روستاهای تهران
|