|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - ویژگی‌های روستااین روستا به سبب آب و هوایی مطبوع مورد توجه ناصرالدین شاه قاجار بوده، و از تفرجگاه‌های وی به شمار می‌آمده است. [۱]
روزنامۀ ایران، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، ج۱، ص۱۶۱و ۳۹۳، تهران، ۱۳۷۴ ش.
[ویرایش] ۲ - دلیل نامگذاریبعدها ناصرالدین شاه در اراضی حصارملّا باغی و عمارتی برپا داشت و آن را به نام یکی از همسران خود زبیده خانم ملقب به امینه‌اقدس، اقدسیه خواند. [۲]
ستوده، منـوچهر، جغرافیـای تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۶-۱۵، تهـران، ۱۳۷۱ ش.
[۳]
طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران، ص۱۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
امینه‌اقدس که در گذشته از کنیزان ناصرالدین شاه بود با ترفندهایی خاص، خود را در دل شاه جای داد و بعداً به‌عنوان یکی از زنان محبوب و مورد توجه شاه درآمد. امینه‌اقدس در ۱۳۰۲ ق به طور نامعلومی نابینا شد و در ۲۸ ذیحجۀ ۱۳۱۱ درگذشت. [۴]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، ج۱، ص۵۶۷، تهران، ۱۳۶۸ ش.
[۵]
روزنامۀ ایران، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، ص۳۹۹، تهران، ۱۳۷۴ ش.
[۶]
بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۲، ص۵۰، تهران، ۱۳۴۷ ش.
[ویرایش] ۳ - مسئول اداره عمارات و باغ‌های آنظاهراً در شرح بنای باغ و عمارت اقدسیه در منابع دورۀ قاجاریه مطلبی وجود ندارد، اما اعتمادالسلطنه در خاطرات خود به دفعات از این باغ به‌عنوان ییلاق ناصرالدین شاه یاد کرده، و گاهی نیز آن را گردشگاهی کوچک و جدیدالاحداث معرفی نموده است. [۷]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، ص۹و ۱۴و ۱۷-۱۸، تهران، ۱۳۶۸ ش.
در ۱۲۹۰ ق ناصرالدین شاه ادارۀ عمارات و باغ اقدسیه را به اعتمادالسلطنه واگذارد. [۸]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، ج۳، ص۱۷۴۲، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[ویرایش] ۴ - مسیرهای آندر آن دوره جادۀ اقدسیه از شمال سلطنت‌آباد (پاسداران فعلی) به جنوب اقدسیه امتداد می‌یافت و راه دیگری نیز از ازگل به اقدسیه می‌گذشت. [۹]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، ص۳۵۶، تهران، ۱۳۸۱ ش.
همچنین اقدسیه بر سر راه تهران به مازندران قرار داشته است. ناصرالدین شاه در ۲۰ شعبان ۱۲۹۲ در طی سفر دومش به مازندران، در قصر ییلاقی خود در اقدسیه توقف کرد و سپس در ۲۴ شعبان راهی اوشان شد. [۱۰]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، ج۳، ص۱۷۶۸، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[۱۱]
ناصرالدین شاه، سفرنامۀ مازندران، به‌کوشش هارون وهومن، ص۲۱، تهران، ۱۳۸۳ ش.
[ویرایش] ۵ - تغییرات زمان ناصرالدین شاهپس از آنکه اقدسیه مورد توجه ناصرالدین شاه قرارگرفت، رجال دربار و اعیان دولت هم به فکر افتادند که در آن منطقه خانه یا باغی برای خود اختیار کنند. یکی از آنان کامران‌میرزای نایب‌السلطنه، فرزند سوم ناصرالدین شاه بود که به انحای گوناگونی می‌کوشید تا بر قسمتی از اراضی اقدسیه دست بیندازد. [۱۲]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، به کوشش ایرج افشار، ص۱۳۲، تهران، ۱۳۴۵ ش.
مجلس شورای ملی در مصوبۀ ۲۲ شهریور ۱۳۰۴ در آخرین روزهای سلطنت قاجارها باغ و عمارت اقدسیه را به محمدحسن میرزا، ولیعهد احمد شاه، واگذار کرد تا از منافع آن به‌عنوان حقوق خود بهره ببرد. [۱۳]
هدایت، مهدیقلی، خاطرات و خطرات، ص۳۶۷، تهران، ۱۳۴۴ ش.
[ویرایش] ۶ - تغییرات در دوره رضا شاهبا برافتادن سلطنت قاجارها، اقدسیه در دورۀ رضا شاه به محل اردوی تابستانی دانشجویان دانشکدۀ افسری بدل شد. [۱۴]
فرهنگ جغرافیایی ایران، دایـرۀ جغرافیـای ستـاد ارتش، ج۱، ص۱۷، تهران، ۱۳۲۸ ش.
[۱۵]
کریمان، حسین، قصران ( كوهسران)، ج۱، ص۴۹۰، تهران، ۱۳۵۶ ش.
[۱۶]
بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۲۲، قم، ۱۳۵۰ ش.
در ۲۹ مرداد ۱۳۲۰، رضا شاه برای دادن گواهی‌نامه به دانشجویان این دانشکده، به آن‌جا رفت و آخرین نطق خود را به عنوان شاه ایران در این محل ایراد کرد. [۱۷]
صديق، عیسى، یادگار عمر، ج۳، ص ۱۶-۱۵، تهران، ۱۳۵۳ ش.
[۱۸]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، ص۳۳۸، تهران، ۱۳۸۱ ش.
عمارت کلاه‌فرنگی واقع در مرکز باغ اقدسیه نیز محل زندگی فرمانده دانشکدۀ افسری بود.[ویرایش] ۷ - جمعیت روستادر سرشماری ۱۳۳۵ ش، روستای اقدسیه دارای ۶۱ تن جمعیت بود. [۱۹]
گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، ص۱، تهران، ۱۳۳۷ ش.
[ویرایش] ۸ - تغییرات از روستا به محلهاین روستا در اوایل دهۀ ۱۳۴۰ ش با رشد کالبدی شهر تهران، به آن متصل شد و امروزه جزو محله‌های شمالی این کلان‌شهر به شمار می‌آید. [۲۰]
محمودیان، علی‌اکبر، نگاهی به تهران از آغاز تا کنون، ص۱۶۰، تهران، ۱۳۸۴ ش.
[ویرایش] ۹ - قنات‌های اقدسیهدر محلۀ اقدسیه دو رشته قنات وجود دارد: قنات اقدسیه که مظهر آن در محله نیاوران واقع است. مالک این قنات ادارۀ مهندسی ارتش، عمق مادرچاه آن ۴۰ متر، و طول آن ۸۰۰ متر است. قنات دیگر، قنات اقدسیۀ باقلازار که مظهر آن در خاور اقدسیه، محل مادرچاه آن در باختر بیدستان، و طول آن ۰۰۰‘ ۳ متر است. این قنات در مسیر محله‌های کوهپایه ـ احتسابیه و خاور اقدسیه جریان دارد. [۲۱]
مالکی، احمد و احمد خورسندی آقایی، قنات در ایران: مطالعۀ موردی قنوات در تهران، ص۱۷۴و ۱۵۶، تهران، ۱۳۸۴ ش.
[ویرایش] ۱۰ - ویژگی‌های اقدسیهمحلۀ اقدسیه که امروزه جزو محله‌های اعیان‌نشین شهر تهران است از شمال به دارآباد، از جنوب به اراج، از باختر به کاشانک و از خاور به حدیقه محدود است. [۲۲]
نقشۀ راهنمای منطقۀ ۱ تهران، گیتاشناسی، ص۳۰۱، تهران، ۱۳۷۷ ش.
دانشکدۀ علوم پزشکی بقیةالله، دانشکدۀ نیروی زمینی ارتش و مجتمع صنعتی شهید شاه‌آبادی وابسته به صنایع دفاع در اقدسیه واقع‌اند. [۲۳]
طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران، ص۱۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
[ویرایش] ۱۱ - پانویس
[ویرایش] ۱۲ - منبع• موسوی‌زاده، حسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «اقدسیه»، ص۱۶۹. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
