• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دارآباد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دارآباد dār-ābād ، در گذشته روستا و امروزه (۱۳۹۲ ش) محله‌ای در منطقۀ ۱ شهرداری تهران. این محله که در شمیران و در دامنۀ ارتفاعات رشته‌کوه البرز قرار دارد، روستایی بود که به سبب وجود درختان فراوان در آن، دارآباد خوانده می‌شد
[۱] طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۷۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
دارآباد
اطلاعات ‌کلی
استانتهران
شهرستانتهران
موقعیت جغرافیایی در شمیران و در دامنۀ ارتفاعات رشته‌کوه البرز قرار دارد.
ویژگیهای طبیعیوجود منابع آب فراوان (رودخانۀ دارآباد و آبهای زیرزمینی) ، خنک‌تر بودن هوای آن نسبت به محله‌های دیگر شمیران
اماکن مهممسجدجامع دارآباد، بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، موزۀ حیات وحش و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
اطلاعات جمعیتی
جمعیت در ۱۳۸۵ ش، ۸۰۴‘۹ نفر جمعیت داشته است.


[ویرایش]

۱ - دلیل عدم توجه شاهان قاجار به آن



روستای دارآباد برخلاف دیگر روستاهای منطقۀ شمیران، به دلیل وجود مسیرهای دشوار برای آمدوشد و دور بودن از دیگر روستاهای پر رفت‌وآمد شمیران، چندان مورد توجه شاهان و درباریان عهد قاجار نبود و ازاین‌رو، عمارت و بنای قابل ذکری در آن ساخته نشد. بااین‌همه، به نوشتۀ محمدحسن اعتمادالسلطنه، ناصرالدین شاه در برخی روزهای تابستان، به دره و کوههای دارآباد می‌رفته است. اعتمادالسلطنه همچنین این منطقه را مکانی گرم و نامناسب برای ییلاق و کوه‌پیمایی توصیف کرده است
[۲] طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۱۹۲، تهران، ۱۳۸۷ ش.
.
[ویرایش]

۲ - زمان اهمیت یافتن آن



این روستا در ۱۳۲۱ ق/ ۱۹۰۳ م، و با احداث کاخ مظفری اهمیت بیشتری یافت. این کاخ که به سبب بیماری مظفرالدین شاه و بنا به توصیۀ پزشکان برای اقامت او در منطقه‌ای خوش‌آب‌وهوا، بنا نهاده شد
[۳] بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
[۴] طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۷۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
، تنها عمارت بازمانده از دورۀ قاجار در روستای دارآباد به شمار می‌رود. کاخ مظفری بعدها در دورۀ رضا شاه به بیمارستان و آسایشگاه مسلولان بدل شد
[۵] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۰، تهران، ۱۳۷۶ ش.
(برای آگـاهی بیشتر، نک‌ : ه‌ د، کاخ مظفری دارآباد؛ مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی سل و بیماریهای ریوی دکتر مسیح دانشوری).
[ویرایش]

۳ - تغییر نام



روستای دارآباد پس از سکونت مظفرالدین شاه، «شاه آباد» نام گرفت
[۶] بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
؛ اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ ش، بار دیگر دارآباد خوانده شد.
[ویرایش]

۴ - بقایای بنایی قدیمی



در جنوب شرقی دارآباد تپه‌ای وجود دارد که در جریان حفاریهای باستان‌شناختی ۱۳۴۰ ش، بقایای بنایی قدیمی در آن یافت شد. این تپه به نام سینه قلعه (یا سیمین قلعه) معروف است
[۷] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۰، تهران، ۱۳۷۶ ش.
.
[ویرایش]

۵ - وضعیت سکونت و اشتغال



روستای دارآباد در دهۀ ۱۳۲۰ ش دارای ۳۶۷ نفر جمعیت بود و ساکنان آن عمدتاً به کشاورزی و باغبانی اشتغال داشتند.
[ویرایش]

۶ - محصولات



غلات و میوه از محصولات این روستا به شمار می‌آمد
[۸] فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۸۶، تهران، ۱۳۲۸ ش.
.
[ویرایش]

۷ - وضعیت آب



آب مورد نیاز دارآباد برای آشامیدن و کشاورزی از طریق دو رشته قنات تأمین می‌شد. به گزارش ستوده، اهالی روستا در گذشته در محل دیگری که از شمال به خرگوش نو، از جنوب به ازگل، از شرق به باغ انگوری و سوهانک، و از غرب به باقلازار و فیروزآباد محدود می‌شد، زندگی می‌کردند، اما بر اثر کم‌آبی از این مکان به دارآباد مهاجرت کردند
[۹] فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۵۴۰-۵۴۱، تهران، ۱۳۲۸ ش.
.
[ویرایش]

۸ - مدارس، مساجد و گورستان



روستای دارآباد در دهۀ ۱۳۲۰ ش دارای دو دبستان دخترانه و پسرانه، یک حسینیه، یک مسجد و یک گورستان وقفی بوده است
[۱۰] فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۵۴۱، تهران، ۱۳۲۸ ش.
[۱۱] بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
.
[ویرایش]

۹ - رودخانه ها



دو رودخانه در دارآباد وجود دارد؛ یکی از آنها از کوههای شرقی دارآباد سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از شرق باقلازار به رودخانۀ اصلی نزدیک به ازگل می‌پیوندد. دیگری نیز از کوههای غربی دارآباد سرچشمه می‌گیرد. این دو رود در محلی به نام «سیر دو رود پایین» به یکدیگر متصل می‌شوند و رودخانۀ دارآباد را تشکیل می‌دهند
[۱۲] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۲، تهران، ۱۳۷۶ ش.
.
[ویرایش]

۱۰ - جمعیت



روستای دارآباد در سرشماری ۱۳۳۵ ش، ۰۴۱‘۲ تن جمعیت داشته است
[۱۳] گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، ۱۳۳۷ ش.
. این روستا در دهۀ ۱۳۴۰ با گسترش کالبدی شهر تهران، همچون دیگر روستاهای شمیران به این شهر ضمیمه و به یکی از محله‌های آن بدل شد.
[ویرایش]

۱۱ - وضعیت جغرافیایی



محلۀ دارآباد از شمال به کوهپایه‌های رشته‌کوه البرز، از جنوب به محلۀ اقدسیه و بزرگراه ارتش، از شرق به رودخانۀ دارآباد و زمینهای باقلازار، و از غرب به خیابان کوهپایۀ چهارم و خیابان شانزدهم آجودانیه (شهید سباری) محدود می‌شود.
[ویرایش]

۱۲ - جمعیت کنونی



در ۱۳۸۵ ش، ۸۰۴‘۹ نفر جمعیت داشته است.
[ویرایش]

۱۳ - ویژگیهای طبیعی



از ویژگیهای طبیعی این محله می‌توان به وجود منابع آب فراوان (رودخانۀ دارآباد و آبهای زیرزمینی) و خنک‌تر بودن هوای آن نسبت به محله‌های دیگر شمیران اشاره کرد. رودخانۀ دارآباد با سرچشمه گرفتن از ارتفاعات توچال، این محله را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند.
[ویرایش]

۱۴ - اماکن مهم



مسجدجامع دارآباد، بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، موزۀ حیات وحش و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی واقع در زمینهای میان دارآباد و کاشانک، از اماکن مهم این محله به شمار می‌روند
[۱۴] اکبری، مهسا، «توصیف محلۀ دارآباد»، فرهنگی (بش‌ ).
.
[ویرایش]

۱۵ - پانویس


 
۱. طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۷۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
۲. طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۱۹۲، تهران، ۱۳۸۷ ش.
۳. بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
۴. طباطبایی، محمد هادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۷۸، تهران، ۱۳۸۷ ش.
۵. ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۰، تهران، ۱۳۷۶ ش.
۶. بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
۷. ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۰، تهران، ۱۳۷۶ ش.
۸. فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۸۶، تهران، ۱۳۲۸ ش.
۹. فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۵۴۰-۵۴۱، تهران، ۱۳۲۸ ش.
۱۰. فرهنگ جغرافیایی ایران، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، ج۱، ص۵۴۱، تهران، ۱۳۲۸ ش.
۱۱. بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران قسمت شمالی و مضافات، شمران قدیم، ص۴۵، قم، ۱۳۵۰ ش.
۱۲. ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱، ص۵۴۲، تهران، ۱۳۷۶ ش.
۱۳. گزارش مشروح حوزۀ سرشماری تهران، وزارت کشور، ۱۳۳۷ ش.
۱۴. اکبری، مهسا، «توصیف محلۀ دارآباد»، فرهنگی (بش‌ ).

[ویرایش]

۱۶ - منبع



آقامحمدحسنی، میترا، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «دارآباد»، صفحه۸۲۷.    



رده‌های این صفحه : دارآباد | منطقه یک تهران




جعبه ابزار