• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کاخ مظفری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مظفری، کاخ kāx-e mozaffarī ، یکی از بناهای تاریخی در اوشان
کاخ مظفری
نامکاخ مظفری
استانتهران
شهرستاناوشان
کاربری اقامتگاه مظفرالدین شاه
کاربری کنونی در حال تبدیل به موزه
دیرینگیقاجاریه
شماره‌ثبت با شمارۀ ۳۹۰‘ ۱۰
تاریخ ثبت ملیدر مهر ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده
دوره ساخت اثرمظفرالدین شاه
مالک اثر مظفرالدین شاه


[ویرایش]

۱ - موقعیت جغرافیایی



در دامنۀ شمالی ارتفاعات جنوبی اوشان و در کنار رودخانه‌ای که از شمال غربی به سوی جنوب شرقی جریان دارد، در محلۀ اردوگاه آبادی اوشان، ساختمانی وجود دارد که به دورۀ قاجاریه مربوط است و به کاخ مظفری شهرت دارد.
[ویرایش]

۲ - زمان ساخت کاخ



این بنا را مظفرالدین شاه به‌عنوان اقامتگاهی ییلاقی ساخت، و برپایۀ اظهار مردم محلی، او تنها در یکی دو تابستان از آن استفاده کرد.
[۱] کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۱۴۴، تهران، ۱۳۵۶ ش.
کاخ مظفری، با دو طبقه و اتاق‌های پیرامون، حالتی کوشک‌مانند به صورت کلاه‌فرنگی دارد.
[۲] پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۳] «کاخ مظفری اوشان با چهار مدعی مالکیت»، ابتکار (بش ).

[ویرایش]

۳ - معماری کاخ



این ساختمان برون‌گرا احداث شده است و گرداگرد آن در طبقۀ اول و دوم ایوانی وجود دارد که ستون‌های چهارضلعی و گِرد در کنار یکدیگر بار طبقات را تحمل می‌کند. طبقۀ دوم دارای ستون‌های گردی است که شالودۀ اصلی آن چوب است و روی آن گچ‌اندود شده است. این ستون‌های حمال در چهارگوشۀ ساختمان به‌صورت سه‌تایی نصب شده‌اند و سرستون‌ها دارای تزیینات گچ‌بری است.
ارتفاع کف ایوان و طبقۀ اول از حیاط پیرامون ساختمان حدود ۱۲۰ سانتی‌متر است که با ۵ پله، حیاط به ایوان طبقۀ اول مرتبط می‌شود. در قسمت شرقی و غربی بنا، دو درِ ورودی به‌شکل قرینه تعبیه شده، که به صورت نیم‌دایره، و انحنای آن به طرف بیرون است. درِ قسمت غربی در مرمت‌های سال‌های گذشته بسته شده است.
به‌دنبال بسته‌شدن این در، در انتهای راهرو میانی، پلکانی ساخته شده است که به طبقۀ دوم راه پیدا می‌کند. در طبقۀ دوم بنا، یک اتاق در جهت جنوب و دو اتاق در جانب شمال وجود دارد. مصالح اصلی به کار برده شده در بنا آجر و ملاط، گچ، گِل و چوب است.
[۴] پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.

[ویرایش]

۴ - واگذاری باغ کاخ



باغ این عمارت در دورۀ محمدرضا شاه به تسلیحات ارتش واگذار شد و از ساختمان آن جهت دبستان آبادی اوشان استفاده می‌شد.
[۵] کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۱۴۴، تهران، ۱۳۵۶ ش.

[ویرایش]

۵ - بازسازی کاخ



در سال‌های اخیر، اقداماتی در جهت مرمت این ساختمان، مانند زیرسازی بنا، تعویض سقف، نصب تأسیسات حرارتی و برقی، لوله‌کشی آب، و مرمت درها، صورت گرفته است. در این مرمت‌ها تغییراتی در بنا ایجاد شده، و احتمالاً در بسیاری از قسمت‌ها هویت اولیۀ آن تغییر یافته است.
[ویرایش]

۶ - مدرسه موجود در حریم کاخ



امروزه در حریم کاخ مظفری، مدرسه‌ای وجود دارد و برای جلوگیری از ورود و خروج دانش‌آموزان به کاخ و صدمه‌زدن احتمالی به آن، پیرامون آن را حصاربندی کرده‌اند.
[ویرایش]

۷ - جزء فهرست آثار ملی



این اثر در مهر ۱۳۸۲ با شمارۀ ۳۹۰‘ ۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شمیرانات برای تغییر کاربری این کاخ به کاخ ـ موزه برنامه‌هایی در دست اقدام دارد.
[۶] «کاخ مظفری اوشان با چهار مدعی مالکیت»، ابتکار (بش ).
[۷] پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۱-۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.

[ویرایش]

۸ - پانویس


 
۱. کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۱۴۴، تهران، ۱۳۵۶ ش.
۲. پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۳. «کاخ مظفری اوشان با چهار مدعی مالکیت»، ابتکار (بش ).
۴. پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۵. کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، ج۱، ص۱۴۴، تهران، ۱۳۵۶ ش.
۶. «کاخ مظفری اوشان با چهار مدعی مالکیت»، ابتکار (بش ).
۷. پازوکی‌طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۲۹۱-۲۹۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.

[ویرایش]

۹ - منبع



جعفری، شیوا، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «کاخ مظفری»، ص۱۵۳۲.    






جعبه ابزار