گلاب دره (امامزاده قاسم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
گلاب‌دره\ gol-āb-darre \ ، محله‌ای خوش‌آب‌وهوا در شمال محلۀ امامزاده قاسم، واقع در منطقۀ ۱ شهرداری تهران.
[ویرایش]
این منطقه به‌سبب وجود گلهایی خوشبو و نیز درختان سیب گلاب در آن، از گذشته به نام گلاب‌دره شهرت یافته است.
[ویرایش]
گلاب‌دره از روستاهای قدیمی شمیران است که در گذشته با
روستای امامزاده قاسم، یک روستا به‌شمار می‌آمد.
[ویرایش]
دربارۀ تاریخچۀ گلاب‌دره آگاهی چندانی در دست نیست، اما با توجه به اسناد به دست آمده و گفته‌های اهالی، گلاب‌دره همانند بسیاری از روستاهای دیگر شمیران، در
دورۀ قاجار مورد توجه قرار گرفت.
[ویرایش]
این منطقه همچنین به‌سبب برخورداری از آب‌وهوایی خوش، زمینهای حاصلخیز و پرآب، و چراگاههای سرسبز، برای کشاورزی و دامداری مناسب بوده است.
[ویرایش]
درۀ گلاب‌دره نیز در دامان
کوهستان شمیران واقع شده، و بخش قدیمی و اصلی بقعۀ
امامزاده قاسم مشرف بر آن است.
[ویرایش]
ساکنان اصلی گلاب‌دره در گذشته به دو طایفۀ سید مرتضى و سید جعفر تقسیم می‌شدند؛ بومیان گلاب‌دره از نوادگان این دو طایفه هستند
.
[ویرایش]
آب آشامیدنی و کشاورزی گلاب‌دره ازطریق رودخانه‌ای به همین نام تأمین می‌شده است
.
[ویرایش]
رودخانۀ گلاب‌دره از ارتفاعات شمال تهران سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به رود دربند، به سمت جنوب شهر تهران جریان می‌یابد
.
[ویرایش]
در بهار ۱۳۶۶ ش، سیل ویرانگری از محلۀ گلاب‌دره و ازطریق رود گلاب‌دره سرازیر شد که در این حادثه بسیاری از خانه‌های دربند ویران شد و شمار زیادی از ساکنان این محله کشته شدند.
[ویرایش]
گلاب‌دره همچون روستای امامزاده قاسم، در ۱۳۴۰ ش، و در جریان گسترش شهرنشینی در شهر تهران، به محله‌ای از محله‌های شمال این شهر بدل شد. امروزه (۱۳۹۱ ش) بخشی از این محله را خانه‌های بسیار فقیرنشین، بخشی را خانه‌های قدیمی و سنتی، و بخش دیگری را نیز خانه‌هایی با معماری نوین شهری و مجلل تشکیل می‌دهد؛ این خانه‌ها در فاصلۀ نزدیک با یکدیگر قرار دارند. گفته می‌شود که بیشتر ساکنان این محله مهاجرانی از استانهای
آذربایجان و
لرستان هستند.
[ویرایش]
این محله دارای رشته‌قناتی به نام
آبکی است و میدان اصلی آن
آبک نام دارد. خیابانهای اصلی این محله نیز گلاب‌دره،
شهید شکیبایی،
شهید زبردست و
بوکان اند.
[ویرایش]
مسیر کوهستانی و خلوت گلاب‌دره افزون بر ساکنان محلی، هر هفته میزبان کوهنوردانی است که آن را برای عبور برمی‌گزینند. در حال حاضر، این دره یکی از نقاط دیدنی و تفریحی تهران به شمار می‌آید. مسیر گلاب‌دره در نهایت به مسیر اصلی
قلۀ کلک‌چال که از
بوستان جمشیدیه آغاز می‌شود، منتهی می‌گردد.
[ویرایش]
محلۀ گلاب‌دره امروزه از شمال به ارتفاعات آبک و خیابان شهید بوکان، از جنوب به خیابانهای
ارغوان و
رجایی و
۲۱ آذر و
رستگاران، از شرق به خیابانهای
حسنی‌کیا و
اسدالله موسوی، و از غرب به رودخانۀ گلاب‌دره محدود می‌شود و در سال ۱۳۹۰ ش دارای ۱۰۳‘ ۳ خانوار، و جمعیتی در حدود ۱۹۵‘ ۱۱ تن بوده است
.
[ویرایش]
حسنعلی‌خان وزیری (د ۱۳۳۳ ش)، نقاش و از شاگردان
کمال‌الملک، در گلاب‌دره سکونت داشته است
امروزه نیز خیابانی به نام وی در این محله وجود دارد.
[ویرایش]
[ویرایش]
•
موسوی زاده، حسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله"گلاب دره"، ص۱۳۶۳.
