[ویرایش] ۱ - ویژگیهای درختاز ویژگیهای این درخت، به ریشۀ عمودی و پوست خاکستری نقرهای آن میتوان اشاره نمود. چوب درخت ازگیل، سخت و حنایی روشن است و برگهای آن به رنگ سبز تیره با دندانههای ریز است و ظاهری بیضی شکل و تا حدودی کشیده و نوکتیز دارد. بلندی این درخت گاه به ۶ متر میرسد. [۱]
میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، ج۲، ص۷-۸، تهران، ۱۳۷۵ ش.
[۲]
زرگری، علی، گیاهان دارویی، ج۲، ص۲۶۰، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[ویرایش] ۲ - ظاهر گلها و میوه درختگلهای این درخت سفیدرنگ، درشت، تکی، و میوۀ آن گرد و گاهی گلابیشکل است. میوۀ ازگیل که در اندازههای گیلاس تا گردو میروید، دارای دانههایی سخت است که در بخش گوشتی میوه جای دارند. روی پوست میوه کرکهای نمدی مخملی و عدسکهای سفیدرنگی وجود دارد. [ویرایش] ۳ - استفاده از درختاز چوب این درخت به سبب سختی آن معمولاً عصا، داس و چوبدستی تهیه میشود. در پوست درخت، برگ و میوۀ ازگیل مقدار زیادی تانن وجود دارد. افزونبرآن، میوۀ ازگیل دارای موسیلاژ فراوان، آب، سلولز و مقداری قند و درصد کمی از اسیدهایی نظیر اسید مالیک، اسید سیتریک و تارتریک و مقدار جزئی اسیدبوریک منیزی و ویتامینهای B و C است. [ویرایش] ۴ - منشأ اصلی درختمنشأ اصلی درخت ازگیل در نواحی جنوب و جنوب شرقی آسیا ست. این درخت در جنگلهای شمال ایران، از کرانههای دریای خزر تا بلندیهای شمالی رشتهکوههای البرز و همچنین در مناطقی از البرز مرکزی و البرز جنوبی همچون بلندیهای شمال تهران در ارتفاع ۵۰۰‘۱ تا ۰۰۰‘۲ متری از سطح دریا ازجمله در بندِ یخچال در مسیر دربند به شیرپلا، دره گلابدره، جنگل کارا در کوههای درکه، چالمگس و آب زندگانی در کوههای دارآباد و بسیاری دیگر از نقاط ایران میروید. [۳]
میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، ج۲، ص۸-۹، تهران، ۱۳۷۵ ش.
[۴]
زرگری، علی، گیاهان دارویی، ج۲، ص۲۶۰، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[ویرایش] ۵ - از دیدگاه طب سنتی و گیاهیاز دیدگاه طب سنتی و گیاهی ایران، از میوۀ ازگیل افزون بر حالت خام، به صورت شربت و کمپوت نیز استفاده میشود. براساس کتابهای طب سنتی، ازگیل دارای طبیعتی سرد و خشک است و به سبب وجود مقدار قابل ملاحظۀ تانن، مقوی و قابض است و باعث کاهش ورم روده میشود و در برطرف کردن اسهال مؤثر است. میوۀ نارس ازگیل ادرارآور است و نسبت به ازگیل رسیده خاصیت قبض بیشتری دارد و برای جلوگیری از خونریزی مفید است. غرغره کردن جوشاندۀ برگ این درخت برای فرونشاندن ورم مخاط گلو و ناراحتیهای حلق و گلو سودمند است. نوشیدن شربت ازگیل نیز برای درمان اسهال کودکان مفید است. [۵]
میرحیدر، حسین، معارف گیاهی، ج۲، ص۹، تهران، ۱۳۷۵ ش.
[۶]
زرگری، علی، گیاهان دارویی، ج۲، ص۲۶۱، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[ویرایش] ۶ - پانویس
[ویرایش] ۷ - منبع• بنیجانی، علیرضا، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «امام زاده سیدناصرالدین»، ص۱۱۲. ردههای این صفحه : گیاهان دارویی تهران
|