گردنه ورزا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ورزا، گردنه \ gardane-ye varzā \ ، گردنه‌ای در خط‌الرأس کوههای نور البرز مرکزی میان قله‌های سرک‌چال وخط‌الرأس خلنو.
[ویرایش]
درۀ ورزا درۀ پرآبی است که از
جان‌پناه مطبخ در شمال
روستای لالان به گردنۀ ورزا می‌رسد و پررفت‌وآمدترین راه صعود به
خلنو است.
[ویرایش]
این گردنه حدود ۹۰۰‘ ۳ تا ۰۰۰‘۴ متر از سطح دریا بلندی دارد و در جهت شرق به غرب کشیده شده است و روی خط‌الرأس قله‌های اطراف آن، قله‌هایی با ارتفاع بیش از ۰۰۰‘۴ متر واقع‌اند.
[ویرایش]
دو سوی گردنه، به دو دشت بزرگ منتهی می‌شود؛ یکی در سمت شمال، پشت قله‌های معروف به
ورزابها که رود بزرگ
لار از میان آن می‌گذرد و چشمه‌های فراوانی دارد و به دوآب خرسنگ منتهی می‌گردد؛ و دیگری دشت جنوبی که همان
دشت جانستون (در جنوب شرقی) و
تنگۀ ورزا (در جنوب غربی) است که امتداد تنگۀ ورزا به تنگۀ معروف
لالان و
آبشار لالان (خلنو) می‌رسد.
[ویرایش]
از روی گردنه در ۴ سو به ترتیب از شمال قله‌های
خلنوبزرگ و
برج و
پالون‌گردن، از جنوب قله‌های
سرک‌چال، از غرب
هرزه‌کوه و از شرق
وزوا و
جانستون دیده می‌شوند. یک تپۀ حدود ۱۰۰متری میان این گردنه قرار گرفته است که آن را به دو بخش تقسیم می‌کند.
[ویرایش]
ورزا در گویش محلی به معنی گاو نر است. مردم محلی این گردنه را
بُزه‌رو نیز می‌خوانند؛ این نام به معنای جایی است که فقط بز کوهی از آن می‌گذرد.
[ویرایش]
از چند مسیر می‌توان به گردنۀ ورزا رسید:
۱. از
گردنۀ لجنی[[]] در محدودۀ کوهستانی
شمشک باید به طرف قلۀ سرک‌چال و سپس قلۀ ورزا رفته، از قلۀ آخری با یک فرود چندصد متری (ح ۲۵۰ متر) در جهت خط‌الرأس
کوه برج فرود آمد.
۲. از طریق
دوآب‌خرسنگ و قلۀ جانستون باید به تدریج در جهت شرق ارتفاع گرفته، تا به قلۀ برج رسید و از آنجا در جهت سرک‌چال ارتفاع را کم کرد.
۳. از راه
ولایت‌رود و
گاجره در
جادۀ کرج چالوس و در سمت غرب
کلون‌بستک باید مسیر رودخانه را در جهت شمال کلون‌بستک (
خورتوئک) ادامه داد، با یک راه‌پیمایی طولانی ۱۰ساعته به پای قلۀ ورزا رفت و شیب تند را تا سر قله بالا رفت و در نهایت با کاهش ارتفاع به گردنه رسید که البته این راه بسیار طولانی است.
۴. بهترین راه صعود به گردنه، حرکت از جهت
رود لالان از
روستای لالان و به طرف تنگه و آبشار، و ارتفاع گرفتن تدریجی به طرف قلۀ ورزا و در پایان کاهش ارتفاع و رسیدن به گردنۀ ورزا ست.
[ویرایش]
بهرامی‌نیا، عباس (از اعضای هیئت کوهنوردی شمیران) و نادر ضرابیان (از اعضای هیئت کوهنوردی لواسان)، گفت‌وگو با مؤلف؛ تحقیقات میدانی مؤلف.
[ویرایش]
•
صفری، سیما، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله "ورزا، گردنه"، ص۱۶۴۰.
