|
| ||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - موقعیت جغرافیاییوابسته به انجمن زردشتیان تهران، واقع در خیابان جمهوری، خیابان کیخسرو شاهرخ. [ویرایش] ۲ - تاریخچه مالک کتابخانهاردشیر یگانگی که این کتابخانه به‌نام او خوانده می‌شود، در ۱۲۷۹ ش/ ۱۹۰۰ م، در یزد زاده شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در شهرهای یزد و تهران به پایان رساند. سپس به مدت ۳ سال نزد پدرش در شرکت بازرگانی یگانگان به تجارت با روسیه و دیگر کشورهای اروپایی پرداخت. او که از نوآوری و ابتکار عمل در عرصۀ کارهای اقتصادی برخوردار بود، باتوجه‌به گسترش راه‌های ارتباطی ایران در سال‌های پس از به‌قدرت‌رسیدن رضا شاه، با خرید چند دستگاه کامیون، یک شرکت حمل‌ونقل دایر کرد و به جابه‌جایی کالا در سراسر ایران مشغول شد. اردشیر در سال ۱۳۱۰ ش، نخستین کارخانه چرم‌سازی نوین ایران را در همدان راه‌اندازی کرد؛ سپس در ۱۳۱۴ ش، نخستین کارخانۀ برقابی (هیدروالکتریک) ایران، با نام کارخانۀ برق الوند را در بلندی‌های عباس‌آباد همدان بنیاد نهاد. از دیگر کارهای او ساخت نخستین کارخانه‌های بستنی و نوشابه‌سازی در ایران در اواخر دهۀ ۱۳۲۰ ش است. اردشیر یگانگی مردی دهشگر و نیکوکار بود. کارکنان شرکت‌ها و کارخانه‌های او از بخشش‌ها و نیکوکاری‌های وی بسیار گفته‌اند. سرانجام اردشیر یگانگی در دی ۱۳۳۲ بر اثر بیماری دیابت حاد در ۵۳سالگی در فرانسه درگذشت و در شهر نیس به خاک سپرده شد. [ویرایش] ۳ - زمان تاسیس کتابخانههمسرش فرنگیس شاهرخ در ۱۳۳۷ ش، برای زنده نگاه‌داشتن نام او، کتابخانۀ اردشیر یگانگی را بنیاد نهاد. [ویرایش] ۴ - واگذاری اداره کتابخانهدر سال ۱۳۴۰ ش، فرنگیس شاهرخ کار ادارۀ کتابخانه را به انجمن زردشتیان تهران واگذار کرد. [ویرایش] ۵ - برگذاری مراسم در آناز همین سال جلسات انجمن فرهنگی ایران باستان به‌صورت منظم در محل کتابخانه برگزار می‌شد؛ [ویرایش] ۶ - منحل شدن کتابخانهتا آنکه این انجمن در ۱۳۵۷ ش، منحل گردید. [ویرایش] ۷ - سرقت کتاب‌های ارزشمنددر سال ۱۳۷۶ ش، شمار چشمگیری از کتاب‌های قدیمی و چاپ سنگی کتابخانه در یک سرقت مسلحانه به یغما رفت. [ویرایش] ۸ - بازسازی کتابخانهاما بعدها تعدادی کتاب قدیمی و نفیس از کتابخانۀ انجمن زردشتیان یزد به کتابخانۀ اردشیر یگانگی منتقل، و جایگزین کتاب‌های به‌سرقت‌رفته شد. شمار کتاب‌های کتابخانه تا ۱۳۸۶ ش، به حدود ۴۰هزار نسخه افزایش یافت. در همین سال، کتابخانه به‌صورت اساسی بازسازی و مجهز به تجهیزاتی مانند سامانۀ خودکار تهویۀ هوا و تنظیم دما، سامانۀ هشدار حریق، دوربین‌های مداربسته و دزدگیر شد و بدین‌ترتیب به کتابخانه‌ای مجهز به تجهیزات استاندارد بدل گشت. [ویرایش] ۹ - هدف بنیادگذاران کتابخانهاز ابتدا هدف بنیادگذاران کتابخانه، برپایی کتابخانه‌ای تخصصی در زمینۀ ایران‌شناسی با تکیه بر تاریخ و فرهنگ ایران باستان بود و ازاین‌رو، در ۱۳۸۶ ش، شمار بسیاری از کتاب‌هایی که در موضوعات غیر ایران‌شناسی بود، به کتابخانه مهر در مجتمع فرهنگی دینی ورزشی مارکار تهران‌پارس (ه م، «شمیرانات»، ج ۲) وابسته به انجمن زردشتیان تهران، منتقل شد. [ویرایش] ۱۰ - بازسازی کتاب‌های قدیمیهمچنین در این سال برپایۀ توافقی که میان انجمن زردشتیان تهران و کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران به عمل آمد، مقرر شد کتاب‌های قدیمی و فرسودۀ موجود در کتابخانۀ اردشیر یگانگی برای مرمت و آفت‌زدایی، به کتابخانه مجلس انتقال یابد. مطابق این توافق، دو کتابدار از طرف کتابخانۀ اردشیر یگانگی به‌عنوان کارآموز و ناظر در کارگاه مرمت کتابخانۀ مجلس حضور یافتند و در ۱۳۹۱ ش، تجهیزات لازم برای راه‌اندازی کارگاه مرمت و آفت‌زدایی کتاب در محل کتابخانۀ اردشیر یگانگی فراهم شد؛ از آن تاریخ، کار مرمت و آفت‌زدایی از کتاب‌های فرسوده در کتابخانه انجام می‌شود. [ویرایش] ۱۱ - کتاب‌های کتابخانهکتابخانۀ اردشیر یگانگی در ۱۳۹۴ ش، دارای حدود ۱۸هزار جلد کتاب در موضوعات ایران‌شناسی بود. کتاب‌ها در این کتابخانه به‌شیوۀ کنگره، فهرست‌نویسی و مرتب شده است. کار تهیۀ کتاب برای کتابخانۀ اردشیر یگانگی بیشتر از طریق بودجه‌ای که خانواده‌های شاهرخ و یگانگی در اختیار مسئولان مربوطه قرار می‌دهند، صورت می‌گیرد. همچنین افراد نیکوکار به مناسبت‌های مختلف، کتاب‌هایی را به کتابخانه اهدا می‌کنند. قرائت‌خانۀ کتابخانۀ اردشیر یگانگی گنجایش ۲۰ مراجعه‌کننده را دارد و در ۱۳۹۴ ش، بیش از ۶۰۰ تن، عضو ثابت این کتابخانه بوده‌اند. [ویرایش] ۱۲ - زمان بازدید از کتابخانهکتابخانه همه‌روزه به‌جز روزهای تعطیل، خدمات خود را در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران باستان قرار می‌دهد. [ویرایش] ۱۳ - نحوه استفاده از کتاب‌های کتابخانهکتابخانۀ اردشیر یگانگی کتاب‌های خود را به امانت نمی‌دهد و تنها مطالعۀ کتاب در قرائت‌خانۀ آن امکان‌پذیر است. مسئولان کتابخانه برای رفع این مشکل از ۱۳۹۱ ش بدین‌سو، کتاب‌ها و نشریه‌های موجود در کتابخانه را اسکن کرده‌اند و در صورت درخواست متقاضیان، منابع مورد نیاز آنان را به‌صورت لوح فشرده در اختیارشان قرار می‌دهد. [ویرایش] ۱۴ - اداره کتابخانهکتابخانۀ اردشیر یگانگی را یک سرپرست افتخاری، و دو کتابدار اداره می‌کنند و هیئت‌مدیرۀ آن متشکل از ۵ تن بدین شرح است: رئیس انجمن زردشتیان تهران، رئیس کمیسیون فرهنگی انجمن زردشتیان تهران، سرپرست کتابخانه، یک نماینده از اعضای خانوادۀ یگانگی و یک تن از کتابداران. این هیئت هر ۳ ماه یک‌بار با برگزاری جلسه به کارهای کتابخانه رسیدگی می‌کند. [۱]
مرادیان منفرد، علی‌محمد، تحقیقات میدانی.
[۲]
فرامرزیان، نوشین (سرپرست افتخاری کتابخانۀ اردشیر یگانگی) و فرناز یکتایی‌فرد (کتابدار کتابخانۀ اردشیر یگانگی)، گفت‌وگو با مؤلف.
[ویرایش] ۱۵ - پانویس
[ویرایش] ۱۶ - منبع• مرادیان منفرد، علی محمد، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «کتابخانه اردشیر یگانگی»، ص۸۷. رده‌های این صفحه : کتابخانه های تهران
|
||||||||||||||||||||||||
