• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کارخانۀ لوازم خانگی ارج

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ارج، کارخانۀ لوازم خانگی kār-xāne-ye lavāzem-e xānegī-ye arj ، از قدیمی‌ترین کارخانه‌های خصوصی تولید لوازم خانگی در ایران. 
کارخانۀ لوازم خانگی ارج
نامکارخانۀ لوازم خانگی ارج
استانتهران
بخشخیابان شوش
دوره ساخت اثر ۱۳۱۶ ش
مالک فعلی اثرمالکیت آن نخست به وزارت صنایع و معادن، بانک صنعت و معدن، و سرانجام به بانک ملی ایران واگذار شد


[ویرایش]

۱ - زمان تاسیس



این کارخانه در ۱۳۱۶ ش در کارگاهی کوچک واقع در خیابان ۳۰متری نظامی جی با هدایت مهندس خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران، و به همراه ۸ کارگر ساده تأسیس شد.
[ویرایش]

۲ - دلیل نام‌گذاری



گویا دلیل نام‌گذاری «ارج» بر این کارخانه این بوده که در گذشته در آن کارگاه، کارهای آهنگری، ریخته‌گری و جوشکاری انجام می‌شد و نام «ارج» برگرفته از حرف اول این ۳ صنعت است.
[۱] «دربارۀ ما»، ارج بش ).

[ویرایش]

۳ - موقعیت جغرافیایی جدید



در ۱۳۲۱ ش با پیشرفت کار، کارخانۀ ارج به محل جدیدی با وسعت حدود ۰۰۰‘۲۱ مـ۲ واقع در خیابان شوش تهران انتقال یافت.
[ویرایش]

۴ - اتفاق رخ داده در کارخانه



در اواخر پاییز ۱۳۲۳ ش مهندس خلیل ارجمند دراثر حادثه‌ای در جریان آزمایش یک ماشین فنی که در کارخانه طراحی و ساخته شده بود، جان خود را از دست داد.
[۲] «دربارۀ ما»، ارج بش ).
. کسانی که از نزدیک بـا او آشنایی داشتند، وی را در تجارت و صنعت، فردی برجسته و نابغه توصیف کرده‌اند.
[۳] یوسفـی، مجید، «گفتنـد کلاه بیـاورید، بـا سرش آوردنـد»، مهرنامه، تهران، ۱۳۹۱ ش، شم‌ ۲۱.

[ویرایش]

۵ - ویژگی‌های کارخانه



در ۱۳۴۸ ش کارخانۀ ارج توسعه یافت و با کارگاه‌های متعدد و ماشین‌های جدید، در قطعه زمینی به مساحت ۰۰۰‘۱۰۵ مـ۲ واقع در جادۀ مخصوص کرج با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و فناوریهای روز، به کار خود ادامه داد.
[۴] «دربارۀ ما»، ارج بش ).
این کارخانه در آن زمـان در عرصۀ تولید لوازم خانگی در خاورمیانه سرآمد بوده است.
[۵] «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
با آغاز سال ۱۳۵۲ ش، کارخانۀ ارج به شرکت سهامی عام بدل شد و بخشی از سهام آن، نخست به کارکنان ارج، و سپس به مردم فروخته شد.
[۶] «دربارۀ ما»، ارج بش ).

[ویرایش]

۶ - تولیدات کارخانه



در ۱۳۵۳ ش، این کارخانه نخستین یخچال ساید بای ساید در ایران را تولید، و اقدام به صادرات آن کرد. در همین سال، کارخانۀ ارج اجاق‌گاز فردار نیز تولید و صادر کرد؛ محصولاتی که در آن زمان، جایگاه ویژه‌ای را در میان شرکت‌های تولیدکنندۀ لوازم خانگی در ایران، از آن خود کرده بود.
[۷] «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).

[ویرایش]

۷ - تغییرات بعد از انقلاب



پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ ش، کارخانۀ ارج مصادره گردید و عمدۀ سهام آن، به صنایع ملی ایران واگذار شد. پس از آن، این کارخانه کم‌و‌بیش روند مطلوب تولیداتش را همچون گذشته حفظ کرد. در ۱۳۷۴ ش از پوشش سازمان صنایع ملی خارج شد و بخش عمده‌ای از سهام آن به بانک ملی ایران، و مابقی به کارکنان کارخانه و مردم فروخته، و واگذار گردید.
[۸] «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
[۹] «دربارۀ ما»، ارج بش ).

[ویرایش]

۸ - تغییر در مالکیت کارخانه



از سال‌های پایانی دهۀ ۱۳۷۰ به بعد، این کارخانه دچار بحران مالی شد و در مقطعی، تولیدات خود را متوقف کرد. ازاین‌رو با بدهی‌های سنگینی روبه‌رو شد، تا جایی که مالکیت آن نخست به وزارت صنایع و معادن، بانک صنعت و معدن، و سرانجام به بانک ملی ایران واگذار شد.
[۱۰] «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).

[ویرایش]

۹ - زمان تعطیل شدن کارخانه



کارخانۀ ارج در دوران اوج فعالیتش حدود ۸۰۰‘۲ نیروی انسانی در اختیار داشت. در ۱۳۸۹ ش این تعداد به حدود ۰۰۰‘۱ و در ۱۳۹۲ ش به ۴۵۰ تن کاهش یافت. در اوایل سال ۱۳۹۵ ش شایعۀ تعطیلی این کارخانه بر سر زبان‌ها افتاد؛ تا آنکه در خرداد ۱۳۹۵ پس از ۷۹ سال فعالیت، این کارخانه تعطیل شد.
[۱۱] «دربارۀ ما»، ارج بش ).

[ویرایش]

۱۰ - پانویس


 
۱. «دربارۀ ما»، ارج بش ).
۲. «دربارۀ ما»، ارج بش ).
۳. یوسفـی، مجید، «گفتنـد کلاه بیـاورید، بـا سرش آوردنـد»، مهرنامه، تهران، ۱۳۹۱ ش، شم‌ ۲۱.
۴. «دربارۀ ما»، ارج بش ).
۵. «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
۶. «دربارۀ ما»، ارج بش ).
۷. «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
۸. «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
۹. «دربارۀ ما»، ارج بش ).
۱۰. «نفسهـای برند ارج، قدیمی‌ترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
۱۱. «دربارۀ ما»، ارج بش ).

[ویرایش]

۱۱ - منبع



مرادی، محسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «کارخانه لوازم خانگی ارج»، ص۸۳.    


رده‌های این صفحه : کارخانه های تهران




جعبه ابزار