[ویرایش] ۱ - زمان تاسیساین کارخانه در ۱۳۱۶ ش در کارگاهی کوچک واقع در خیابان ۳۰متری نظامی جی با هدایت مهندس خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران، و به همراه ۸ کارگر ساده تأسیس شد. [ویرایش] ۲ - دلیل نامگذاریگویا دلیل نامگذاری «ارج» بر این کارخانه این بوده که در گذشته در آن کارگاه، کارهای آهنگری، ریختهگری و جوشکاری انجام میشد و نام «ارج» برگرفته از حرف اول این ۳ صنعت است. [۱]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
[ویرایش] ۳ - موقعیت جغرافیایی جدیددر ۱۳۲۱ ش با پیشرفت کار، کارخانۀ ارج به محل جدیدی با وسعت حدود ۰۰۰‘۲۱ مـ۲ واقع در خیابان شوش تهران انتقال یافت. [ویرایش] ۴ - اتفاق رخ داده در کارخانهدر اواخر پاییز ۱۳۲۳ ش مهندس خلیل ارجمند دراثر حادثهای در جریان آزمایش یک ماشین فنی که در کارخانه طراحی و ساخته شده بود، جان خود را از دست داد. [۲]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
. کسانی که از نزدیک بـا او آشنایی داشتند، وی را در تجارت و صنعت، فردی برجسته و نابغه توصیف کردهاند. [۳]
یوسفـی، مجید، «گفتنـد کلاه بیـاورید، بـا سرش آوردنـد»، مهرنامه، تهران، ۱۳۹۱ ش، شم ۲۱.
[ویرایش] ۵ - ویژگیهای کارخانهدر ۱۳۴۸ ش کارخانۀ ارج توسعه یافت و با کارگاههای متعدد و ماشینهای جدید، در قطعه زمینی به مساحت ۰۰۰‘۱۰۵ مـ۲ واقع در جادۀ مخصوص کرج با بهرهگیری از نیروهای متخصص و فناوریهای روز، به کار خود ادامه داد. [۴]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
این کارخانه در آن زمـان در عرصۀ تولید لوازم خانگی در خاورمیانه سرآمد بوده است. [۵]
«نفسهـای برند ارج، قدیمیترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
با آغاز سال ۱۳۵۲ ش، کارخانۀ ارج به شرکت سهامی عام بدل شد و بخشی از سهام آن، نخست به کارکنان ارج، و سپس به مردم فروخته شد. [۶]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
[ویرایش] ۶ - تولیدات کارخانهدر ۱۳۵۳ ش، این کارخانه نخستین یخچال ساید بای ساید در ایران را تولید، و اقدام به صادرات آن کرد. در همین سال، کارخانۀ ارج اجاقگاز فردار نیز تولید و صادر کرد؛ محصولاتی که در آن زمان، جایگاه ویژهای را در میان شرکتهای تولیدکنندۀ لوازم خانگی در ایران، از آن خود کرده بود. [۷]
«نفسهـای برند ارج، قدیمیترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
[ویرایش] ۷ - تغییرات بعد از انقلابپس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ ش، کارخانۀ ارج مصادره گردید و عمدۀ سهام آن، به صنایع ملی ایران واگذار شد. پس از آن، این کارخانه کموبیش روند مطلوب تولیداتش را همچون گذشته حفظ کرد. در ۱۳۷۴ ش از پوشش سازمان صنایع ملی خارج شد و بخش عمدهای از سهام آن به بانک ملی ایران، و مابقی به کارکنان کارخانه و مردم فروخته، و واگذار گردید. [۸]
«نفسهـای برند ارج، قدیمیترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
[۹]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
[ویرایش] ۸ - تغییر در مالکیت کارخانهاز سالهای پایانی دهۀ ۱۳۷۰ به بعد، این کارخانه دچار بحران مالی شد و در مقطعی، تولیدات خود را متوقف کرد. ازاینرو با بدهیهای سنگینی روبهرو شد، تا جایی که مالکیت آن نخست به وزارت صنایع و معادن، بانک صنعت و معدن، و سرانجام به بانک ملی ایران واگذار شد. [۱۰]
«نفسهـای برند ارج، قدیمیترین تولیدکنندۀ لوازم خانگی کشور به شمارش افتاد»، ویوان نیوز (بش ).
[ویرایش] ۹ - زمان تعطیل شدن کارخانهکارخانۀ ارج در دوران اوج فعالیتش حدود ۸۰۰‘۲ نیروی انسانی در اختیار داشت. در ۱۳۸۹ ش این تعداد به حدود ۰۰۰‘۱ و در ۱۳۹۲ ش به ۴۵۰ تن کاهش یافت. در اوایل سال ۱۳۹۵ ش شایعۀ تعطیلی این کارخانه بر سر زبانها افتاد؛ تا آنکه در خرداد ۱۳۹۵ پس از ۷۹ سال فعالیت، این کارخانه تعطیل شد. [۱۱]
«دربارۀ ما»، ارج بش ).
[ویرایش] ۱۰ - پانویس
[ویرایش] ۱۱ - منبع• مرادی، محسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «کارخانه لوازم خانگی ارج»، ص۸۳. ردههای این صفحه : کارخانه های تهران
|