• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

چاپخانه ارتش

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ارتش، چاپخانه čāp-xāne-ye arteš ، امروزه: چاپخانۀ ارتش جمهوری اسلامی ایران (چاجا). 
چاپخانه ارتش
مشخصات مکان
نامچاپخانه ارتش
مؤسسحاج مرتضى حیدری
کشور ایران
استان تهران
موقعیت خیابان ناصر خسرو
نام قدیمیمطبعه کل قشون ایران، مطبعه ارتش و چاپخانه ارتش شاهنشاهی
قدمت پیش از انقلاب مشروطه (۱۳۲۴ ق/ ۱۹۰۶ م)


[ویرایش]

۱ - زمان تاسیس



این چاپخانه گویا پیش از انقلاب مشروطه (۱۳۲۴ ق/ ۱۹۰۶ م)، با نام مطبعۀ کل قشون ایران تأسیس، و پس از ۱۳۰۰ ش/ ۱۹۲۱ م، که نام قشون به ارتش تغییر داده شد، ابتدا مطبعۀ ارتش، و سپس چاپخانۀ ارتش، و چاپخانۀ ارتش شاهنشاهی ایران نام گرفت و پس از پیروزی انقلاب (۱۳۵۷ ش/ ۱۹۷۸ م)، به‌عنوان کنونی‌اش نام‌گذاری شد.
[۱] پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.

[ویرایش]

۲ - هدف از تاسیس



این چاپخانه در آغاز، برای تأمین نیازهای ارتش به چاپ و تکثیر مدارک نظامی تأسیس شد، اما به‌تدریج دامنۀ فعالیت‌های آن گسترش یافت و کتاب، مجله و نقشه‌های فنی و دقیق در این چاپخانه طبع گردید.
[ویرایش]

۳ - تجهیزات چاپخانه



در دهۀ ۱۳۱۰ ش/ ۱۹۳۰ م، به تجهیزات جدید مجهز شد و در شمار بزرگ‌ترین و مجهزترین چاپخانه‌های زمان خود در ایران قرار گرفت. از دهۀ ۱۳۴۰ ش/ ۱۹۶۰ م به بعد، با ابزارهای جدیدتر تجهیز شد و در ردیف بزرگ‌ترین چاپخانه‌های خاورمیانه درآمد. از دهۀ ۱۳۷۰ ش/ ۱۹۹۰ م به این سو، به انواع دستگاه‌های رایانه‌ای و شیوه‌های تکثیر شبکه‌ای مجهز شد و اکنون گذشته از همۀ امکانات چاپی، از توان فنی چاپ الکترونیکی نیز برخوردار است.
[۲] میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، ص۳۰۳- ۳۰۴، تهران، ۱۳۷۸ ش.

[ویرایش]

۴ - نهاد چاپخانه



چاپخانۀ ارتش، وابسته به ستاد مشترک ارتش و فرماندهی کل ارتش جمهوری اسلامی ایران است؛ نیروهای فنی خود را خود تربیت می‌کند و هم‌اکنون گذشته از کارهای چاپی ارتش، از واحدهای وابسته و مرتبط با ارتش جمهوری اسلامی ایران سفارش‌های پیش‌چاپ، چاپ و صحافی می‌پذیرد.
[۳] پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.

[ویرایش]

۵ - موقعیت جغرافیایی



محل چاپخانۀ ارتش نخست در خیابان ناصریه (ناصر خسرو کنونی) و نزدیک ساختمان شمس‌العماره بود و میان سال‌های ۱۳۱۰-۱۳۱۲ ش، به خیابان سوم اسفند (سرگرد سخایی کنونی) در محل وزارت جنگ سابق انتقال یافت. در ۱۳۳۵ ش، در مجموعۀ ستاد بزرگ ارتشتاران سابق، نزدیک دانشگاه پدافند ملی، در جادۀ قدیم شمیران، خیابان قصر (شهید قدوسی کنونی) جای گرفت و بر اساس طرح گسترش چاپخانه با همکاری متخصصان آلمانی و شرکت‌های ایرانی توسعه یافت.
[۴] میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، ص۳۰۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.

[ویرایش]

۶ - مدیران چاپخانه



مدیران چاپخانۀ ارتش همیشه نظامی بوده‌اند و از پیروزی انقلاب به این سو، دو سرگرد، ۵ سرهنگ، ۳ سرتیپ و یک ناخدای نیروی دریایی مدیریت آن را به عهده داشته‌اند.
[۵] پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.

[ویرایش]

۷ - انتشارات چاپخانه ارتش



چاپخانۀ ارتش را می‌توان در ردۀ چاپخانه‌های تخصصی، و یکی از فنی‌ترین و مجهزترین چاپخانه‌های کنونی ایران طبقه‌بندی کرد. مهنامۀ ارتش که اکنون با عنوان صف منتشر می‌شود، و ماهنامه‌های بیمۀ بازنشستگی و کانون بازنشستگان از محصولات چاپی همین چاپخانه است.
[ویرایش]

۸ - پانویس


 
۱. پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.
۲. میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، ص۳۰۳- ۳۰۴، تهران، ۱۳۷۸ ش.
۳. پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.
۴. میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، ص۳۰۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.
۵. پویافرد، حسن (رئیس وقت چاپخانۀ ارتش)، گفت‌وگو با مؤلف.

[ویرایش]

۹ - منبع



آذرنگ (دانا)، عبدالحسین، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «چاپخانه ارتش»، ص۸۲.    


رده‌های این صفحه : چاپخانه های تهران




جعبه ابزار