• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

چاپخانه آفتاب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آفتاب، چاپخانه čāp-xāne-ye āftāb ، از چاپخانه‌های تهران (تأسیس: ۱۳۱۵ ش)، که از دوره پهلوی به چاپ کتاب و روزنامه می‌پرداخت. 
چاپخانه آفتاب
مشخصات مکان
نامچاپخانه آفتاب
مؤسسحاج مرتضى حیدری
کشور ایران
استان تهران
موقعیت خیابان ناصر خسرو
قدمت ۱۳۱۵ ش


[ویرایش]

۱ - مدیریت چاپخانه



چاپخانۀ آفتاب به مدیریت حاج مرتضی حیدری آغاز به کار کرد.
[ویرایش]

۲ - نخستین موقعیت جغرافیایی



نخستین محل چاپخانه را خیابان ناصر خسرو، کوچۀ امام‌جمعۀ خویی نوشته‌اند.
[ویرایش]

۳ - تجهیزات چاپخانه



این چاپخانه از آغاز کار خود، به چاپ کتاب اختصاص یافته بود و دو دستگاه چاپ سربی به ابعاد ۷۰ × ۵۰ و ۴۰ × ۲۰ سانتی‌متر داشت. تجهیزات آن در شمار به‌روز‌ترین تجهیزات چاپ زمان خود بود که در یک چاپخانۀ غیردولتی به کار گرفته می‌شد.
[۱] میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.

چاپخانۀ آفتاب در حدود سال ۱۳۲۸ ش در مکانی جدید در خیابان ناصر خسرو، روبه‌روی درب اندرون و در ساختمانی نوساز و نسبتاً بزرگ، فعالیت داشت. عبدالرحیم جعفری، بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر، چندی در طبقۀ دوم چاپخانۀ آفتاب به کار انتشارات اشتغال داشت.
[۲] دمیرچی، اسماعیل، گفت‌وگو با قبیلۀ چاپ، ص۱۸، تهران، ۱۳۹۱ ش.

چاپخانۀ آفتاب در ۱۳۳۴ ش تجهیزاتی مدرن در اختیار داشت که دو دستگاه ماشین دستی و پایی، ۳ دستگاه ماشین سیلندری دوورقی و سه‌ورقی، و ۷ دستگاه ماشین صحافی از آن شمار بود و حدود ۱۴ کارگر در آنجا کار می‌کردند.
[۳] میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.

[ویرایش]

۴ - موقعیت جغرافیایی کنونی



حاج مرتضى حیدری، مؤسس چاپخانۀ آفتاب، در ۱۳۴۷ ش درگذشت و از آن‌ پس، پسرش خسرو اخوان حیدری مدیریت چاپخانه را بر عهده گرفت. چاپخانۀ آفتاب پس از انقلاب اسلامی نیز فعالیت داشت. محل چاپخانه در ۱۳۶۷ ش در جریان جنگ ایران و عراق مورد اصابت موشک عراقی قرار گرفت و منهدم شد. پس از آن، چاپخانۀ آفتاب در آذر ۱۳۶۸ در محلی جدید واقع در خیابان جمهوری، خیابان گلشن، خیابان افخمی، پلاک ۳۴ گشایش یافت و به کار خود ادامه داد و امروزه نیز از چاپخانه‌های فعال تهران به شمار می‌رود.
افزون‌بر کتاب‌های چاپی، چند روزنامه به نام‌های دهقان و شهباز (در ۱۳۲۲ و ۱۳۳۰ ش)، چلنگر و توفیق هریک برای مدتی در این چاپخانه چاپ شده‌اند.
[۴] میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۵، تهران، ۱۳۷۸ ش.

[ویرایش]

۵ - پانویس


 
۱. میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.
۲. دمیرچی، اسماعیل، گفت‌وگو با قبیلۀ چاپ، ص۱۸، تهران، ۱۳۹۱ ش.
۳. میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.
۴. میرزای گلپایگانی، حسین، تاریخ چاپ و چاپخانه در ایران، به کوشش مرضیه مرآت‌نیا، ص۳۷۵، تهران، ۱۳۷۸ ش.

[ویرایش]

۶ - منبع



تاره، مسعود، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «چاپخانه آفتاب»، ص۳۸۷.    


رده‌های این صفحه : چاپخانه های تهران




جعبه ابزار