• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

واصفجان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



واصفجان vāsef-jān ، روستایی واقع در ۵کیلومتری شمال شرقی شهر جدید پردیس، ۵۰۰‘۱متری شمال مزرعه سیارک، دوکیلومتری شمال شرقی هیزم‌دره (خانلرد آباد)، حدود دوکیلومتری جنوب غربی روستای گلدره، و در ارتفاع ۰۷۱‘۲متری از سطح دریا.

[ویرایش]

۱ - موقعیت جغرافیایی



روستای واصفجان بر فراز تپه‌ای که سرتاسر جبهۀ شمالی و غربی آن را کوههای نسبتاً بلند، و جبهۀ شرقی و غربی آن را تپه‌ماهورهای کم‌ارتفاع در برگرفته‌اند، واقع شده است. کوه سمت شمال غربی روستای واصفجان، کوشک‌بند (بند کوچک)، و کوه سمت شمال آن گته بند (بند بزرگ) و دیم‌زار مستانک، و کوه سمت شمال غربی آن قدمگاه و دره هیلاندر بالا نام دارد که به روستا و مزارع و مراتع دونای لواسان بزرگ منتهی می‌شود.
حد غربی روستای واصفجان، به درۀ هیلاندر میانه می‌رسد، و در شرق آن نیز کوههای نِسّام (نسوم = سایه)، ویجیرک و درویش‌بیلی (درویش علی) قرار دارد که مرز میان این روستا و روستاهای گلدره و بومهن است.
هر چند به‌سبب وجود تپه‌ماهورهای نسبتاً کوتاه در اطراف روستای واصفجان، می‌توان از روستای کهن بومهن و گلدره و نواحی اطراف پورزند به این روستا دسترسی یافت، اما امروزه راه اصلی آن از شمال شهر جدید پردیس آغاز می‌شود و پس از عبور از شمال مزرعۀ سیارک و جنوب هیزم‌دره، به واصفجان می‌رسد. 
واصفجان
دفتر
اطلاعات ‌کلی
نام‌رسمیواصفجان
روی‌نقشه آری
استانتهران
شهرستانپردیس
بخشبومهن
دهستانسیاهرود (تهران)
نام‌محلیواصجون
سال‌بنیادبیش از ۸۰۰ سال قبل
اطلاعات جمعیتی و دینی
جمعیت ۱۷۳ نفر (سرشماری ۹۵)
کد آماری کد آماری ۲۶۰۱۵۲

[ویرایش]

۲ - نام خانوادگی اهالی روستای واصفجان



نام خانوادگی اهالی بومی روستای واصفجان مرتضوی، طهماسب یا طهماسبی، صومی عجب گل، خاکساری، مصطفوی و صدهزاری است. امروزه (۱۳۹۱ ش) جمعیت ثابت و دائمی این روستا حدود ۱۰ خانوار است، اما هنگام تابستان و ایام تعطیل، این عده به حدود ۲۵۰ خانوار افزایش می‌یابد.
[ویرایش]

۳ - شغل سابق اهالی روستای واصفجان



شغل سابق اهالی روستای واصفجان کشاورزی (کشت دیم) و دامداری بود که با بودن مراتع گسترده و خاک مرغوب، رونق داشت و بخشی از محصولات تولیدی در بازارهای خارج از ده فروخته می‌شد، اما امروزه این مشاغل رواج ندارند و حتى حرفۀ باغداری که در بسیاری از روستاهای منطقه کم و بیش متداول است، به‌سبب کمبود شدید آب از میان رفته است. فقط در حیاط خانه‌ها درختانی نظیر گردو، گیلاس، آلبالو، سیب و جز آنها کاشته می‌شود که با آب شرب لوله‌کشی آبیاری می‌شوند.
[ویرایش]

۴ - چشمه قدمگاه روستای واصفجان



در گذشته آب کشاورزی و مصرفی اهالی روستا از طریق چشمه‌ای به نام قدمگاه که نزد اهالی مقدس بود و در شمال غربی روستا قرار داشت، و نیز یک رشته قنات و چند چاه تأمین می‌شد. در اوایل دهۀ ۱۳۸۰ ش برای تأمین آب ساکنان شهر جدید پردیس اقدام به حفر ۳ حلقه‌چاه عمیق در اطراف روستای واصفجان کردند که موجب خشک شدن چشمه‌ها و منابع آبی این روستا شد؛ از همین رو، مقرر شد که آب مصرفی و آشامیدنی مردم روستا از طریق همین چاهها تأمین شود.
[ویرایش]

۵ - مهاجرت مردم واصفجان به شهرهای اطراف



امروزه بیشتر اهالی روستای واصفجان با حفظ خانه و زمینهای خود در روستا به شهر جدید پردیس، بومهن و تهران مهاجرت کرده‌اند و به مشاغل خدماتی و مغازه‌داری روی آورده‌اند.
[ویرایش]

۶ - تخریب بافت قدیم روستای واصفجان



بافت قدیمی روستا از میان رفته، و تنها چند بنای کهن از آن باقی مانده است. حمام تاریخی روستا در سالهای پیش از انقلاب اسلامی تخریب، و در محل آن برای مسجد روستا سرویس بهداشتی احداث شد. در عوض، در جبهۀ جنوبی روستا، حمام جدیدی ساخته شد که بنای آن هم اکنون موجود، اما متروکه است. بنای نخستین مدرسۀ روستا که در ۱۳۴۵ ش ساخته شده بود و ساختمان مستحکم و زیبایی داشت، نیز اکنون در اختیار شرکت مخابرات است؛ اما مدرسۀ جدید روستا که در سالهای اولیۀ پیروزی انقلاب اسلامی در جنوب غربی آبادی احداث شد، امروزه به‌سبب مهاجرت اهالی بدون استفاده مانده است. همچنین در اوایل دهۀ ۱۳۵۰ ش خانۀ بهداشتی در روستای واصفجان تأسیس شد که تا دهۀ ۱۳۶۰ ش فعالیت داشت و دارای پزشک و پرستار دائمی بود؛ اما پس از آن تعطیل شد.
[ویرایش]

۷ - تاریخ تخریب مسجد تارییخ روستای واصفجان



بنای تاریخی و اولیۀ مسجد روستای واصفجان که با مصالح سنگ، خشت، گِل و چوب احداث شده بود و بیش از ۲۰۰ سال قدمت داشت، در ۱۳۴۴ ش تخریب، و با افزودن زمینهایی به آن در ابعاد ۱۰×۱۲ متر با مصالح آهن، آجر، سنگ و سیمان نوسازی شد. این مسجد، مسجد جامع صاحب‌الزمان (ع) نام دارد.
[ویرایش]

۸ - عدم وجود بناهای تاریخی در روستای واصفجان



در روستای واصفجان و مناطق اطراف آن، بنا یا تپۀ باستانی و تاریخی وجود ندارد که بتوان براساس آنها دربارۀ دیرینگی استقرار انسانی در این مکان اظهارنظر قطعی کرد، اما با توجه به سفالهایی که در این محدوده یافت شده است، می‌توان قدمت منطقه را دست‌کم مربوط به دوران تاریخی دانست.
[ویرایش]

۹ - حضور خاندان طهماسبی ها در روستای واصفجان



براساس اظهارات اهالی معتمد و کهن‌سال روستای واصفجان، مالکیت اراضی و مراتع این روستا از اواخر دورۀ قاجار متعلق به خاندان طهماسب یا طهماسبی‌ها بوده است. این خاندان از فرزندان طلعت‌السلطنه، نوۀ ناصرالدین شاه و فـرزند خان نایب بودند. خانم طلعت ـ السلطنه با شخصی به نام سرهنگ محمود خان امیر طهماسب ازدواج کرد و صاحب فرزندانی شد که در دوران پهلوی از صاحب‌منصبان بودند و برخی از آنها در جریانات سیاسی کشته شدند؛ ازجمله سرهنگ محمود خان امیر طهماسب که به دستور رضا شاه با زهری که به او خوراندند، کشته شد. بیشتر مزارع و آبادیهای شمال غربی بومهن نظیر واصفجان، سیارک، جوزک و آب انجیرک به آن خاندان تعلق داشت.
[ویرایش]

۱۰ - خلیل طهماسبی عضو گروه فداییان اسلام



خلیل طهماسبی عضو گروه فداییان اسلام که در ۱۳۲۹ ش نخست وزیر وقت، رزم‌آرا را ترور کرد، نیز از اهالی روستای واصفجان بود.

[ویرایش]

۱۱ - منبع



پازوکی طرودی،ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «واصفجان»، صفحه۱۶۳۳.    







جعبه ابزار