|
| ||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - موقعیت جغرافیاییاین قلعه در °۵۱ و ´۳۹ و ´۲۳ طول شرقی، و °۳۵ و ´۵۳ و´۳۲ عرض شمالی، جای دارد. اطراف قلعۀ پیرزن را یالهای صخره‌ای کوههایی در بر گرفته است که به‌صورت شیارهایی متعدد از اطراف قلۀ آتش‌کوه در شمال شرقی به سمت روستای کند سفلا در جنوب غربی امتداد می‌یابد. قلعۀ پیرزن بر بالای یکی از این یالهای صخره‌ای ــ که راه دسترسی به آن دشوار است ــ قرار دارد. [ویرایش] ۲ - معماریطول تأسیسات و بقایای معماری قلعه حدود ۲۵ متر، و عرض آن در بیشترین قسمت حدود ۴۰ متر است. بقایای معماری یادشده شامل پی دیوارها، برجها و بخشی از حصار پیرامونی و دیوارهای بنایی است که به احتمال زیاد آب‌انبار قلعه بوده است. [ویرایش] ۳ - مصالح به کار رفته در قلعهاز مصالح به کار برده شده در قلعۀ پیرزن می‌توان به سنگ لاشه و ملاط گچ سنتی و ساروج اشاره کرد. [ویرایش] ۴ - فدمتبهرغمآنکه قدمت این قلعه به بیش از ۰۰۰‘۱ سال بازمی‌گردد، همچنان از استحکام خوبی برخوردار است. [ویرایش] ۵ - ارتفاعارتفاع این قله ۳۱۰‘ ۳ متر از سطح دریا است. [ویرایش] ۶ - علت تخریبعلت اصلی تخریب قلعۀ پیرزن، هجوم انسانی و احتمالاً حمله‌ای بوده که در اواخر سدۀ ۸ ق/ ۱۴ م صورت گرفته است. افزون بر آن، فرسایش سنگهای رسوبی کوهی که قلعه بر آن احداث شده و نیز حفاریهای قاچاق اخیر، در سرعت‌بخشیدن به تخریب قلعه مؤثر بوده است. [ویرایش] ۷ - تاریخچهدرواقع، قلعۀ پیرزن در گذشته از حلقه‌های زنجیره ـ بناهای دفاعی منطقۀ لواسان بوده که در کنار قلعۀ سربند یا ساکای افجه و تپۀ تاریخی جوهک مسئولیت تأمین امنیت محل را بر عهده داشته است. در سطح قلعۀ پیرزن و دره‌های اطراف، بقایای سفالهایی از سده‌های نخستین اسلامی تا اواخر سدۀ ۸ ق مشاهده می‌شود. [ویرایش] ۸ - اهمیت قلعهقلعۀ پیرزن به‌سبب نزدیکی به قلعۀ ساکا از اهمیت زیادی برخوردار بوده، و به احتمال زیاد در مواقع ناامنی و بروز آشوبها و فتنه‌ها، محل اسکان و استقرار زنان، کودکان و پیرمردانی بوده است که توان دفاع از خود را نداشته‌اند. در مواقع امنیت و آرامش، فضاهای قلعه‌های ساکا و پیرزن مورد استفادۀ ایلات و عشایر و جمعیت کوچ‌نشینی بوده که در تابستان گوسفندان خود را برای چرا در ییلاق به آن نواحی می‌آورده‌اند. در سایر ایام سال نیز نگهبانان، قراولان و دشتبانان در آنجا مستقر می‌شده، و از منطقه مراقبت می‌کرده‌اند. [ویرایش] ۹ - نامهای دیگراین قلعه امروزه در میان اهالی روستاهای منطقه به نامهای قلعۀ کُند و قلعۀ یخچال نیز مشهور است. [ویرایش] ۱۰ - منبعپازوکی طرودی، ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «پیرزن، قلعه»، صفحه۶۱۱. رده‌های این صفحه : قلعه‌های تاریخی تهران | کوه های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||
