سرقبر تاجین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سرقبر تاجین sar-e qabr-e tājīn ، محوطه‌ای تاریخی واقع در دهستان
لواسان کوچک، بخش لواسانات، شهرستان
شمیران.
[ویرایش]
این محوطۀ تاریخی در ارتفاع ۸۳۱‘۱متری از سطح دریا و در حدود ۵۰۰ متری سمت شمال شرقی بافت مرکزی روستای
سبوکوچک واقع شده است. در سمت شمال آن
کوه کَهو، و در سمت غرب آن روستای
تیمورآباد با فاصلۀ ۱۵۰متری قرار دارد.
[ویرایش]
درازای محوطه از شمال به جنوب حدود ۱۰۰ متر، و پهنای آن از شرق به غرب نزدیک به ۸۰ متر است.
[ویرایش]
سمت جنوب این محوطۀ تاریخی را یک جادۀ خاکی که به سمت شرق می‌رود، بریده است و سطح محوطه از کف جاده حدود یک و نیم متر بلندی دارد. همچنین از وسط این محوطه جوی آبی از شمال شرقی به جنوب غربی جریان دارد که برش نسبتاً عمیقی را ایجاد کرده است.
[ویرایش]
بخشی از جنوب غربی این محوطه در اواخر دهۀ ۱۳۸۰ ش حصارکشی شده است و احتمالاً در آیندۀ نزدیک در آن اقدام به ساختمان‌سازی خواهد شد.
[ویرایش]
در سطح محوطۀ تاریخی سرقبر تاجین شواهد و مواد فرهنگی قابل توجهی دیده نمی‌شود؛ زیرا لایه‌های رسوبی ناشی از سیلابهایی که از تپه‌ماهورهای سمت شمال به سمت جنوب جریان دارند، در این سطح ته‌نشین شده است و شخمهای مکرری که زده شده، شواهد موجود را از میان برده است. ازاین‌رو، در نگاه نخست، قبول تاریخی‌بودن محل دشوار است؛ اما بررسی بیشتر و ملاحظۀ محلهایی که حفاری شده‌اند و یا بُرشی در آنها ایجاد شده است، لایه‌های تاریخی محوطه را مشخص، و تاریخی بودن آن را غیرقابل انکار می‌سازد.
[ویرایش]
با توجه به شواهد و مدارک به دست آمده به نظر می‌رسد دیرینگی محوطۀ تاریخی سرقبر تاجین به اوایل هزارۀ ۱ ق‌م تا اواخر دورۀ تاریخی برسد.
[ویرایش]
احتمالاً این محوطه محل استقرار اولیۀ ساکنان روستای سبوکوچک، سبوبزرگ و تیمورآباد بوده است که بعدها بر اثر کاهش سطح آبهای زیرزمینی ناچار شده‌اند به نواحی جنوبی‌تر کوچ کنند. هنوز هم میان مردم روستای سبوبزرگ خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که دارای نام خانوادگی تاجدینی و منسوب به محوطۀ تاریخی سرقبر تاجین هستند.
[ویرایش]
محوطۀ تاریخی سرقبر تاجین نخستین بار در ۱۳۸۰ ش شناسایی و مستندسازی شد و در مهرماه ۱۳۸۲ به شمارۀ ۳۷۰‘۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید؛ اما پس از آن نیز مورد تعرض و تخریب واقع شده است. این نگرانی وجود دارد که با توجه به رشد روزافزون قیمت زمین، باقی‌ماندۀ آن به تملک افراد حقیقی درآید و لایه‌های باستانی و تاریخی‌اش بر اثر ساخت‌وساز محو شود.
[ویرایش]
•
پازوکی‌طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «سرقبر تاجین» ص۹۸۷.
