سرای آغا بهرام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آغا بهرام، سرای \sarā-ye āqā bahrām\، بنایی واقع در محلۀ
عودلاجان در تهران عهد ناصری.
[ویرایش]
بنابر «نقشۀ نجم‌الدوله» از دارالخلافۀ ناصری که در ۱۳۰۹ ق/ ۱۸۹۲ م به چاپ رسیده است، در جنوب غربی محلۀ
دروازه‌شمیران، مقابل
کوچۀ مؤتمن‌الاطبا، سرای آغا بهرام در فـاصله‌ای نزدیک بـا
مسجد آغا بهرام جانمایی شده است.
محل این سرا در «نقشۀ کرشیش» که در ۱۲۷۵ ق/ ۱۸۵۹ م به چاپ رسیده نیز قابل تشخیص است، هرچند نام آن ذکر نشده است.
[ویرایش]
تاریخ ساخت سرا و مسجد آغا بهرام، که گویا در زمانی نزدیک به هم بوده‌اند، به‌درستی معلوم نیست. در «نقشۀ برزین» نیز که در ۱۲۶۸ ق/ ۱۸۵۲ م به چاپ‌رسیده است، اثری از این سرا نیست. امـا ازآن‌جایی که جانمایی این سرا و حتى مسجد، مانند مواردی دیگر از این دست، از قلم برزین افتاده است، نمی‌توان به «نقشۀ برزین» تکیه کرد و تنها می‌توان احتمال داد ساخت این سرا پیش از ۱۲۷۰ ق بوده است. آغا بهرام این مسجد را در ۱۲۷۸ ق وقف کرده است (نک : ه د، آغـا بهرام، مسجد)؛ ازاین‌رو، این احتمال هست که چون ورثه‌ای نداشته، سرای مذکور را نیز در همان تاریخ وقف کرده باشد.
[ویرایش]
این سرا، که گویا کاربرد کاروان‌سرایی داشته، امروزه (۱۳۹۷ ش) در
خیابان پامنار، در فاصلۀ نزدیکی از مسجد آغا بهرام (اکنون،
مسجد کاشانی) به‌صورت زمینی نسبتاً وسیع و بایر بر جای مانده است.
[ویرایش]
[ویرایش]
•
مرادخانی، امیرحسین، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «آغا بهرام، سرای» ص۳۸۴.
