|
| ||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - تاریخچه تأسیساین دانشگاه با عنوان دانشگاه ملی ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۳۸ به دستور محمدرضا شاه تأسیس شد، اما اندیشه و طرح اولیۀ تأسیس آن به آذر ۱۳۳۲ بازمی‌گردد. در این سال دکتر علی شیخ‌الاسلام به‌عنوان نمایندۀ دانشجویان ایرانی در آمریکا، در سفر شاه به این کشور، پیشنهاد تأسیس دانشگاه ملی را به او ارائه کرد. دکتر شیخ‌الاسلام پس از گرفتن موافقت از سوی شاه مأموریت یافت که در کشورهای آمریکایی و اروپایی دربارۀ دانشگاههای غیردولتی مطالعه کند. در ۱۳۳۸ ش در جریان دیدار شاه با چند تن از استادان برگزیدۀ دانشگاه که در رأس آنها دکتر جهانشاه صالح ــ رئیس وقت دانشگاه تهران ــ قرار داشت، بار دیگر پیشنهاد تأسیس دانشگاه ملی در ایران مطرح شد. [ویرایش] ۲ - دبیرخانۀ دانشگاه ملیدر همین سال، دکتر شیخ‌الاسلام به ایران بازگشت و با کسب موافقت نهایی شاه، در ۱۰ آذر ۱۳۳۸ دبیرخانۀ دانشگاه ملی را به‌طور موقت و غیررسمی در خانۀ خود واقع در خیابان رامسر راه‌اندازی کرد. اما در ۲۹ اسفند ۱۳۳۸ با فرمان شاه دبیرخانۀ دانشگاه ملی به ساختمانی واقع در خیابان پاستور و از املاک وزارت دربار، منتقل شد. کار این دبیرخانه تهیۀ اطلاعاتی دربارۀ سوابق تحصیلی فارغ‌التحصیل جویای کار اروپا و آمریکا و فراهم کردن مقدمات تأسیس دانشگاه بود. سرانجام، با وجود مخالفتهای برخی از مقامات دانشگاهی با تأسیس دانشگاه ملی، در آبان ۱۳۳۹ اساسنامۀ این دانشگاه که توسط هیئت امنای آن با استفاده از اساسنامه‌های ۲۷ دانشگاه ملی در کشورهای اروپایی و آمریکایی تدوین شده بود، به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. [ویرایش] ۳ - اساسنامهبه موجب این اساسنامه که دارای ۵ فصل و ۲۲ ماده بود، دانشنامۀ دانشگاه ملی از نظر ارزش قانونی هم‌ردیف دانشنامۀ دانشگاههای دولتی قرار گرفت و دانش‌آموختگان دانشگاه ملی ایران می‌توانستند مانند دانشگاههای دیگر از مزایای قانونی دانشنامۀ خود بهره‌مند شوند. [ویرایش] ۴ - افتتاح رسمی دانشگاهدانشگاه ملی ایران در ۲۵ بهمن ماه ۱۳۳۹ به‌طور رسمی افتتاح شد، اما پذیرش دانشجو عملاً در مهر ماه ۱۳۳۹ با استخدام ۳۲ استاد و پذیرش ۱۲۰ دانشجو در دانشکدۀ معماری و شهرسازی، و ۵۴ دانشجو در دانشکدۀ بانکداری و علوم اقتصادی و مالی آغاز گردید. [ویرایش] ۵ - موقعیت جغرافیاییمحل استقرار دانشگاه ملی ایران در ابتدای تأسیس، در داخل شهر تهران و به صورت استیجاری بود، اما به منظور ادامۀ فعـالیت دانشگاه، ۵/ ۱ میلیون مـ۲ از زمینهای شمال سعادت‌آباد تهران از طرف بانک عمران به این دانشگاه واگذار شد که به‌دلیل مشکلات مختلف، دانشگاه در آن زمان نتوانست از این زمینها برای ایجاد فضاهای آموزشی استفاده کند؛ تا آنکه در ۱۳۴۱ ش به موجب تصویب‌نامۀ هیئت وزیران، حدود ۰۰۰‘۷۰ مـ۲ از زمینهای متعلق به دولت واقع در اوین به دانشگاه ملی ایران واگذار شد و در نخستین مرحله از مراحل ساخت دانشکده‌های دانشگاه، ساختمان دانشکدۀ پزشکی و دانشکدۀ ادبیات و زبانهای خارجی (که در ۱۳۴۶ ش به دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی تغییر نام یافت) در محل فعلی احداث شد. [ویرایش] ۶ - تغییر از غیردولتی به دولتیتا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در ۱۳۵۷ ش، این دانشگاه غیردولتی بود و از طریق شهریۀ دانشجویان اداره می‌گردید؛ به همین دلیل نیز به نام دانشگاه ملی ایران نامیده می‌شد. در ۱۳۵۸ ش به موجب تبصرۀ ۳۶ قانون بودجۀ مصوب ۲۵/ ۵/ ۱۳۵۸ این دانشگاه دولتی شد، اما همچنان با نام دانشگاه ملی به فعالیت خود ادامه می‌داد. [ویرایش] ۷ - تغییر نامبا وقوع انقلاب فرهنگی در ۱۳۵۹ ش، دانشگاه ملی نیز همچون دیگر دانشگاههای ایران تعطیل گردید، تا آنکه با بازگشایی دانشگاهها در ۱۳۶۲ ش، فعالیتهای آموزشی آن از سر گرفته شد. در فروردین همان سال برپایۀ مصوبۀ ستاد انقلاب فرهنگی، نام دانشگاه ملی ایران به دانشگاه شهید بهشتی تغییر یافت. [ویرایش] ۸ - تفکیک واحدهای مختلف دانشگاهبا تصویب قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تاریخ ۹/ ۷/ ۱۳۶۴ و مادۀ ۱۴ آن و نیز آیین‌نامۀ اجرایی ۱/ ۱۲/ ۱۳۶۴ همین قانون، امر جداسازی دانشکده‌های پزشکی و دندان‌پزشکی در دستورکار قرارگرفت و به‌دنبال آن دانشگاه اقدامات لازم را درجهت جداسازی و تفکیک امکانات آموزشی، پژوهشی، بودجه، تجهیزات، ساختمانها، بیمارستانها، نیروی انسانی اعم از هیئت علمی و جز آنها به عمل آورد، و در طی سال ۱۳۶۵ موضوع تفکیک واحدهای مختلف دانشگاه، صورت اجرایی به خود گرفت. [ویرایش] ۹ - ارتقای کیفیت فعالیتهای آموزشیبا افزایش شمار دانشجویان، ایجاد دوره‌های جدید کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، تعداد اعضای هیئت علمی این دانشگاه افزایش پیدا کرد. در طول سالهای ۱۳۷۳-۱۳۷۷ ش ضمن ارتقای مناسب کیفیت فعالیتهای آموزشی، توانمندیهای پژوهشی دانشگاه در زمینه‌های مختلف، به طور قابل ملاحظه‌ای گسترش یافت و در این راستا، مراکز و پژوهشکده‌های ویژه‌ای نیز برای تحقیقات تخصصی تأسیس شد. [ویرایش] ۱۰ - دانشکده ها و پژوهشکده هادانشکدههای این دانشگاه عبارت‌اند از: دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، الٰهیات و ادیان، تربیت بدنی و علوم ورزشی، حقوق، علوم، علوم اقتصادی و سیاسی، علوم تربیتی و روان‌شناسی، علوم ریاضی، علوم زمین، علوم زیستی، مدیریت و حسابداری، معماری و شهرسازی، مهندسی برق و کامپیوتر، مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، و مهندسی هسته‌ای. افزون بر اینها، پژوهشکده‌های لیزر و پلاسما، گیاهان و مواد دارویی، خانواده، علوم محیطی و اعجاز قرآن به طور مستمر در زمینه‌های پژوهشی خاص فعالیت می‌کنند و به جذب و آموزش دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌پردازند. [ویرایش] ۱۱ - واحدهای تخصصی وابسته به دانشگاهمراکزی همچون مرکز اسناد و تحقیقات معماری، تحقیقات شیمیایی، تحقیقات وقف، کارآفرینی، رشد، خدمات روان‌شناسی و مشاوره، دفتر ارتباط با صنعت، قطبهای علمی حقوق عمومی و حقوق بشر، کاتالیست، تاریخ ادبیات فارسی، جامعه‌شناسی با گرایش مسائل اجتماعی ایران، فتونیک با گرایش لیزر، مطالعات خاورمیانه و جهانی شدن، جغرافیای ناحیه‌ای و کاربردی، خانواده، برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری در بافتهای باارزش، ساختارهای جبری و منطقی در ریاضیات گسسته و کاربردهای آن، و همچنین مراکزی از قبیل مرکز سنجش از دور و GIS، ایران‌شناسی، کرسی حقوق بشر، صلح و دموکراسی یونسکو و پارک علمی تحقیقاتی زیرآب نیز از دیگر واحدهای تخصصی وابسته به دانشگاه شهید بهشتی‌اند که به طور گسترده به فعالیت می‌پردازند. [ویرایش] ۱۲ - کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسنادیکی دیگر از بخشهای بسیار مهم دانشگاه شهید بهشتی، کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد این دانشگاه است که فعالیت خود را هم‌زمان با تأسیس دانشگاه آغاز کرد و از ۱۳۴۹ ش به ساختمان فعلی دانشگاه منتقل شد. در این بخش مجموعۀ متنوعی از کتابها و نشریات به زبانهای مختلف، پایان‌نامه‌ها، بانکهای اطلاعاتی، فیلمهای علمی و آموزشی و جز آنها گردآوری شده است. کتابخانۀ مرکزی دانشگاه شهید بهشتی دارای ۲۰ کتابخانۀ اقماری در دانشکده‌ها و پژوهشگاههای مختلف و وابسته به این دانشگاه است که به صورت نیمه‌متمرکز اداره می‌شوند. کلیۀ مراحل فهرست‌نویسی و آماده‌سازی منابع این کتابخانه‌ها در کتابخانۀ مرکزی انجام می‌گیرد. [ویرایش] ۱۳ - فعالیتهای علمی و پژوهشیپژوهشنامۀ علوم انسانی، فصلنامۀ خانواده (پژوهشی)، تحقیقات حقوقی، دانشنامه، رهیافتهای سیاسی و بین‌المللی، روان‌شناسی کاربردی، نشریۀ علوم زمین، علوم محیطی، آیینۀ معرفت، کمال مدیریت، پیام مدیریت، صفه، علوم حرکت، فصلنامۀ مشاورۀ شغلی و سازمانی و مجلۀ اقتصاد ازجمله نشریات دانشگاه شهید بهشتی به شمار می‌آیند. انتشار بیش از ۴۰۰ عنوان کتاب علمی (تا ۱۳۸۸ ش) در مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه و بیش از این تعداد عنوان، کتاب دانشگاهی و علمی در سایر مراکز انتشاراتی، نشان‌دهندۀ فعالیتهای مستمر علمی و پژوهشی این دانشگاه است. [ویرایش] ۱۴ - سیستمهای الکترونیکدانشگاه شهید بهشتی همچنین دارای سیستمهای الکترونیک از قبیل سیستم آموزشی گلستان، اتوماسیون اداری، پست الکترونیک و اتوماسیون تغذیه است. [ویرایش] ۱۵ - دیگر فعالیتهای دانشگاهدر این دانشگاه دهها کنگره، کنفرانس، سمینار و همایش علمی بین‌المللی، منطقه‌ای و کشوری برگزار شده است. برگزاری نخستین جشنوارۀ فرهنگ ملل، معرفی دهها استاد، پژوهشگر، مدیر پژوهشی، مخترع، مکتشف نمونه در سطح کشور، اعطای دکتریِ افتخاری به شماری از استادان و ابتکار برگزاری جشنهای ازدواج دانشجویی، از دیگر فعالیتهای دانشگاه شهید بهشتی به شمار می‌روند. [ویرایش] ۱۶ - منبع• موسوی زاده، مینا، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بهشتی (شهید)، دانشگاه»، صفحه۵۵۴. |
||||||||||||||||||||||
