• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسینیه دربند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دربند، مسجد جامع و حسینیه \ masjed(d-e) jāmeʾ va hoseyniy(yy)e-ye dar-band\ ، مسجد و حسینیه‌ای قدیمی روبه‌روی یکدیگر در خیابان دربند، بعد از کلانتری، کوچۀ شهید محمد میری، جنب بن‌بست لادن، واقع در شهرداری منطقۀ ۱ تهران. 
حسینیه دربند
اطلاعات عمومی
نامحسینیه دربند
تأسیسدوره ناصری
مکان خیابان دربند، بعد از کلانتری، کوچۀ شهید محمد میری، جنب بن‌بست لادن، واقع در شهرداری منطقۀ ۱ تهران.
اطلاعات بنا
مساحت ۹۰۰ مـ۲
امکاناتکتابخانه، سکوی اجرای مراسم تعزیه خوانی، و...،
نوع‌معماریدارای ۱۰ طاق‌نمای کوچک و یک طاق‌نمای بزرگ(تالار) و دو طبقه و یک زیرزمین.
بازسازی ۱۳۳۵ ش



[ویرایش]

۱ - پایه گذاری حسینیه



حسینیه یا تکیۀ دربند از حسینیه‌های قدیمی شمیران به شمار می‌آید. به گفتۀ یکی از اهالی قدیمی محله، پیشینۀ این حسینیه به دوره ناصری بازمی‌گردد. در آن زمان سید ابوتراب دربندی و چند تن از خیّرانِ دربند تصمیم گرفتند تا در آن محل حسینیه‌ای برپا کنند. از همین رو، این حسینیه در زمینی به مساحت ۹۰۰ مـ۲ با ۱۰ طاق‌نما ی کوچک و یک طاق‌نمای بزرگ که تالار نام داشت و جایگاه علما،بزرگان و معتمدان محلی بود، پایه‌گذاری شد.مساحت طاق‌نمای بزرگ یـا تالار ۸۰ مـ۲ بود که حدود ۵/ ۱ متر بالاتر از سطح زمین قرار داشت.
[ویرایش]

۲ - تصاویر علماء در طاق نماها



در درون یکی از طاق‌نماهای کوچک، تصاویری از سید مهدی دین‌پرور، سید جعفر دین‌پرور و سید ابوتراب دربندی، از علمای بزرگ دربند نصب شده است. گفته می‌شود هر یک از این طاق‌نماها برای یکی از طایفه‌های دربندی ساخته شده،
[ویرایش]

۳ - ساخت سکو در محوطه حسینیه



و همچنین سکویی با مساحت ۱۰۰ مـ۲ در محوطۀ وسط حسینیه برای مراسم تعزیه‌خوانی بنا شده است.
[ویرایش]

۴ - ویژگی حسینیه



این حسینیه از دو طبقه و یک زیرزمین تشکیل شده است. طبقۀ اول مخصوص استفادۀ آقایان، و بالکن مختص استفادۀ خانمها ست. بر روی کتیبه‌ هایی که دور تا دور حسینیه نصب شده است، احادیثی در شأن و منزلت امام حسین (ع) و نقاشیهایی از گنبد و بارگاه آن حضرت و حضرت عباس (ع) به چشم می‌خورد. سقف و ستونهای حسینیه در دهۀ ۱۳۸۰ ش به هنرمندی سید جواد میری لمبه‌کوبی شده است.
[ویرایش]

۵ - مراسم سوگواری و نخل گردانی



همچنین در درون حسینیه و اطراف آن علامتهای مربوط به مراسم سوگواری امام حسین (ع) وجود دارد. مراسم سوگواری امام حسین (ع) در حسینیۀ دربند همواره از اول تا بیستم محرم به طول می‌انجامد و معمولاً حدود ۱۵ شب، سوگواران اطعام می‌شوند. همچنین در این ایام در حسینیۀ دربند، همه‌ساله مراسم نخل‌گردانی برگزار می‌شود.
[ویرایش]

۶ - وضعیت انجام مراسم در دوران حکومت شاهنشاهی



در این حسینیه نیز در دهۀ پایانی حکومت رضا شاه(سل‌ ۱۳۰۴-۱۳۲۰ ش)، و در پی ممنوعیت اجرای مراسم سوگواری امام حسین (ع)، همانند دیگر حسینیه‌های تهران به ندرت مراسمی برگزار می‌شد و تنها گاهی هیئت کوچک محلی در حسینیه به فعالیت می‌پرداخت. در ۱۳۲۱ ش و در ابتدای سلطنت محمدرضا شاه(سل‌ ۱۳۲۱- ۱۳۵۷ ش) این موانع برچیده شد، و خیّران دربند به سرپرستی سید جعفر دربندی فرزند سید ابوتراب که از علمای بزرگ دربند بود، در صدد بازسازی حسینیه برآمدند. تا دهۀ ۱۳۲۰ ش، سقف این حسینیه با چادری پوشیده شده بود؛ اما در ۱۳۳۵ ش، در اثر بارندگی سقف چادری حسینیه و دیوارهای آن تخریب شد. ازاین‌رو، حسینیۀ دربند بار دیگر بازسازی گردید و این بار سقف آن به صورت شیروانی ساخته شد.
[ویرایش]

۷ - نقش حسینیه در وقایع پیش از انقلاب و تعامل با مسجد جامع



حسینیه و مسجد جامع دربند در وقایع پیش از انقلاب اسلامی ایران نقش بسزایی ایفا کرده‌اند. در آن زمان کلانتری دربند به سبب نزدیکی این دو مکان به کاخ سعدآباد تمام فعالیتهایی را که در آنجا صورت می‌گرفت، تحت نظر داشت. مسجد جامع و حسینیۀ دربند ارتباط زیادی با یکدیگر دارند و حتى اعضای هیئت امناء هر دو یکسان‌اند. همچنین در مناسبتهای اعیاد و سوگواری، میان مسجد جامع و حسینیۀ دربند تعامل ویژه‌ای برقرار است. جشن و اعیاد، همواره در مسجد جامع، و مراسم سوگواری در حسینیه برگزار می‌شود. آیینهای مربوط به ماه رمضان نیز در مسجد جامع صورت می‌پذیرد.
[ویرایش]

۸ - کتابخانه حسینیه



افزون بر اینها حسینیه دارای کتابخانه‌ ای با چندین هزار جلد کتاب است.
[ویرایش]

۹ - پایگاه بسیج



پایگاه بسیج برادران مسجد جامع دربند، در مسجد صاحب‌الزمان (ع) باغ شاطر، و پایگاه بسیج خواهران نیز در درون حسینیۀ دربند واقع شده‌اند.
[۱] شکوری، مهدی (از اعضای هیئت امنای مسجد جامع و حسینیۀ دربند)، مصاحبه با مؤلف.
[۲] «کوتاه از حسینیۀ دربند»، همشهری (مل‌ ).
[۳] Hamshahri, www.hamshahrionline.ir/ newspaper-arch/ vijename/ mahal/ ۱۳۸۴/ Mahele/ ۸۴۱۱۱۶/ mehrab.htm (acc. May ۲۴, ۲۰۱۰).

[ویرایش]

۱۰ - پانویس


 
۱. شکوری، مهدی (از اعضای هیئت امنای مسجد جامع و حسینیۀ دربند)، مصاحبه با مؤلف.
۲. «کوتاه از حسینیۀ دربند»، همشهری (مل‌ ).
۳. Hamshahri, www.hamshahrionline.ir/ newspaper-arch/ vijename/ mahal/ ۱۳۸۴/ Mahele/ ۸۴۱۱۱۶/ mehrab.htm (acc. May ۲۴, ۲۰۱۰).

[ویرایش]

۱۱ - منبع



موسوی زاده، حسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «دربند، مسجد جامع و حسینیه» ص۸۵۵.    


رده‌های این صفحه : حسینیه های تهران




جعبه ابزار