• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بابونه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بابونه bābūne ، گیاهی یک یا چندساله، کوچک و معطر با خاصیت دارویی.

[ویرایش]

۱ - محل رویش گیاه


این گیاه بیشتر به صورت خودرو در چمنزارها و زمینهای شنی، در شهرستان شمیران و در دامنۀ کوهها تا ارتفاع ۰۰۰‘ ۳متری از سطح دریا می‌روید.
[ویرایش]

۲ - شکل ظاهری گیاه


بابونه با بلندی حدود ۳۰ سانتی‌متر، دارای ساقه‌ای سبزرنگ مایل به سفید، و برگهایی کوچک، پیوسته و کرک‌دار است که بریدگیهای نامنظمی روی آنها وجود دارد.
[ویرایش]

۳ - گونه های مختلف گیاه


این گیاه دارای گونه‌های مختلفی است که از نظر شکل و مشخصات نسبتاً به هم شبیه‌اند. شماری از این گونه‌ها امروزه با نامهایی چون بابونۀ کبیر، بابونه رسمی، بابونه وحشی و بابونه رومی تقسیم‌بندی می‌شوند که در کتابهای طب سنتی قدیم، معمولاً با نامهای اُقحُوان کبیر، اقحوان صغیر، عین‌القط و بابونه رومی یا شیرازی شناخته می‌شده‌اند.
[ویرایش]

۴ - شیوه گل دهی گیاه


گلهای گیاه بابونه معمولاً در یک طبق می‌رویند و در تابستان در انتهای ساقۀ گل‌دهنده ظاهر می‌شوند.
[۱] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۱،تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۲] میرحیدر، حسین، معارف گیاهی،ج۵، صفحات ۹۳، ۹۵، ۱۰۳، ۱۰۹، ۱۱۶ تهران، ۱۳۷۳ ش.

[ویرایش]

۵ - انواع گل های گیاه


بابونه عموماً دو نوع گل دارد: گلهای زبانه‌ای سفید در اطراف طبق، و گلهای لوله‌ای زرد یا قهوه‌ای‌رنگ در وسط طبق.
[ویرایش]

۶ - ترکیبات شیمیایی گیاه


از نظر ترکیبات شیمیایی، گلهای بابونه دارای اسانس روغنی آنته‌آمین، تانن، فیتوسترول و همچنین مادۀ تلخی به نام اسید آنته آمیک است.
[۳] خوش‌بین،سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۱،تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۴] میرحیدر، حسین، معارف گیاهی،ج۵، ص ۹۳، تهران، ۱۳۷۳ ش.
[۵] عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
[۶] جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش، ج۱، ص۲۹۱،تهران، ۱۳۸۴ ش.

[ویرایش]

۷ - مصارف گیاه


براساس کتابهای طب سنتی و گیاهی، از گیاه بابونه در انواع گوناگونی همچون اسانس، چای یا دم‌کرده، روغن، و ترکیبات آن برای مصارف دارویی استفاده می‌شود.
[ویرایش]

۸ - دیدگاه طب قدیم در مورد گیاه


از دیدگاه طب قدیم ایران، این گیاه طبیعتی گرم و خشک دارد و از تقویت‌کننده‌های تلخ به شمار می‌رود.
[۷] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۲،تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۸] عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
[۹] جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش، ج۱، ص۲۹۱،تهران، ۱۳۸۴ ش.
[۱۰] ابن‌سینا، القانون، ج۲، ص ۴۱۸، بیروت، ۱۴۱۳ ق/ ۱۹۹۳ م.

[ویرایش]

۹ - مصارف درمانی گیاه


جالینوس، پزشک رومی سدۀ ۲ م، آن را برای درمان تب‌ولرزهای نوبه‌ای به کار می‌برد. بخور این گیاه سبب عطسه، و در نتیجه، تخلیۀ مخاط می‌شود.
[۱۱] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۲،تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۱۲] جرجانی، اسماعیل،ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش محمدرضا محرری،ج۲،ص۲۵۳، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۱۳] جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش،ج۱،ص۲۳۴، تهران، ۱۳۸۴ ش.
بابونه سبب خردشدن سنگ مثانه می‌شود و ادرارآور و قاعده‌آور است؛ کمیِ ترشحات عادت ماهیانه را درمان می‌کند و تسکین‌دهندۀ دردهای قاعدگی است؛ همچنین، ترشح شیر را در مادران شیرده افزایش می‌دهد؛ از تقویت‌کننده‌های مغز شناخته می‌شود؛ برای از بین بردن سردرد و میگرن سودمند است؛ و اعصاب و نیروی جنسی را تقویت می‌کند.
[۱۴] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۳، تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۱۵] نفیسی، علی‌اکبر، پزشکی‌نامه،ص۱۳۴، تهران، ۱۳۵۵ ش.
[۱۶] عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
بخور بابونه در سرکه برای برطرف‌کردن چشم‌درد مفید است و جویدن آن نیز برای التیام زخمهای دهانی سودمند بوده، نیز تب‌بر و تسکین‌دهندۀ درد است.
[۱۷] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۳، تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۱۸] جرجانی، اسماعیل،ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش محمدرضا محرری،ج۲،ص۱۲۶، تهران، ۱۳۸۲ ش.
بابونه تقویت‌کنندۀ معده است و از آن برای درمان بی‌اشتهایی استفاده می‌شود. این گیاه برای درمان زردی و یرقان، و نیز رفع ورم روده مفید است و به دفع کرم معده و روده کمک می‌کند. استفاده از ترکیب اسانس بابونه با روغن بادام در محل درد آن را التیام می‌بخشد و ناراحتیهای پوستی مانند اگزما و کهیر را رفع می‌کند. چکاندن روغن بابونه در گوش برای آرام کردن درد گوش و درمان کم‌شنوایی مفید است. از اسانس بابونه به‌سبب ویژگی قی‌آور بودن، برای درمان مسمومیتهای غذایی استفاده می‌شود و روغن آن برای از بین بردن درد کمر، مفاصل و نقرس سودمند است. چای این گیاه نیز دردهای عضلانی را کاهش می‌دهد، برای درمان زخم و ورم معده مؤثر است، و به رفع بی‌خوابی و داشتن خواب آرام کمک می‌کند و ضد حساسیت است.
[۱۹] خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱، صفحات ۱۲۲، ۱۲۳، ۱۲۴-۱۲۵ تهران، ۱۳۸۹ ش.
[۲۰] نفیسی، علی‌اکبر، پزشکی‌نامه،ص ۱۳۴، تهران، ۱۳۵۵ ش.
[۲۱] ابن‌سینا، القانون، ج۲، ص۴۱۸، بیروت، ۱۴۱۳ ق/ ۱۹۹۳ م.

[ویرایش]

۱۰ - پانویس

 
۱. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۱،تهران، ۱۳۸۹ ش.
۲. ↑ میرحیدر، حسین، معارف گیاهی،ج۵، صفحات ۹۳، ۹۵، ۱۰۳، ۱۰۹، ۱۱۶ تهران، ۱۳۷۳ ش.
۳. ↑ خوش‌بین،سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۱،تهران، ۱۳۸۹ ش.
۴. ↑ میرحیدر، حسین، معارف گیاهی،ج۵، ص ۹۳، تهران، ۱۳۷۳ ش.
۵. ↑ عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
۶. ↑ جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش، ج۱، ص۲۹۱،تهران، ۱۳۸۴ ش.
۷. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۲،تهران، ۱۳۸۹ ش.
۸. ↑ عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
۹. ↑ جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش، ج۱، ص۲۹۱،تهران، ۱۳۸۴ ش.
۱۰. ↑ ابن‌سینا، القانون، ج۲، ص ۴۱۸، بیروت، ۱۴۱۳ ق/ ۱۹۹۳ م.
۱۱. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۲،تهران، ۱۳۸۹ ش.
۱۲. ↑ جرجانی، اسماعیل،ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش محمدرضا محرری،ج۲،ص۲۵۳، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۱۳. ↑ جرجانی، اسماعیل، الاغراض الطبیة، به کوشش حسن تاج‌بخش،ج۱،ص۲۳۴، تهران، ۱۳۸۴ ش.
۱۴. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۳، تهران، ۱۳۸۹ ش.
۱۵. ↑ نفیسی، علی‌اکبر، پزشکی‌نامه،ص۱۳۴، تهران، ۱۳۵۵ ش.
۱۶. ↑ عقیلی علوی شیرازی، محمدحسین، مخزن الادویة، ص ۱۹۴، تهران، ۱۳۷۱ ش.
۱۷. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱،ص۱۲۳، تهران، ۱۳۸۹ ش.
۱۸. ↑ جرجانی، اسماعیل،ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش محمدرضا محرری،ج۲،ص۱۲۶، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۱۹. ↑ خوش‌بین، سهراب، گیاهان معجزه‌گر، معرفی ۲۵۰ گیاه دارویی،ج۱، صفحات ۱۲۲، ۱۲۳، ۱۲۴-۱۲۵ تهران، ۱۳۸۹ ش.
۲۰. ↑ نفیسی، علی‌اکبر، پزشکی‌نامه،ص ۱۳۴، تهران، ۱۳۵۵ ش.
۲۱. ↑ ابن‌سینا، القانون، ج۲، ص۴۱۸، بیروت، ۱۴۱۳ ق/ ۱۹۹۳ م.

[ویرایش]

۱۱ - منبع


•بنی‌جانی، علیرضا، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «بابونه»ص۴۸۷.    


رده‌های این صفحه : گیاهان بومی تهران | گیاهان دارویی تهران
جعبه ابزار