احمد شاهی (کاخ)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قدیمی‌ترین بنـا و کاخِ بـاغ ـ موزۀ سعدآباد بـا تلفیقـی از معمـاری قاجاری و پهلوی (تأسیس: ۱۲۹۷ ش).
کاخ احمدشاهی قدیمی‌ترین کاخ از مجموع کاخهای هجده‌گانۀ مجموعۀ تاریخـی ـ فرهنگی سعدآباد است که اواخر سلطنت احمدشاه قاجار، در ضلع شمالی سعدآباد روی تپه‌علی‌خان، در بخش ترش‌محلۀ منطقۀ دربند ساخته شد. اگرچه در مورد تاریخچۀ آن اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما برخی منابع شروع ساخت این کاخ را ۱۲۹۷ ش اعلام کرده‌اند.
گفته می‌شود فرایند ساخت این کاخ، زمانی‌که رضاخان وزیر جنگ بوده، به پایان رسیده است؛ باوجوداین سلیمان بهبودی، پیشکار رضاشاه دراین‌باره در خاطراتش می‌نویسد: «پهلوی اول تپه علی‌خان والی را از سردار همایون والی در زمان سردار سپهی خرید. این باغ دارای دو عمارت بود؛ یکی از این دو عمارت همان کاخ احمدشاهی است. این عمارت قجریِ دو اشکوبه را سعدالدوله ساخت و به محمدعلی‌شاه هدیه کرد. پس‌ازآن، این عمارت به‌عنوان کاخ ییلاقی احمدشاه مورد استفاده قرارگرفت. افزون برآن، خانه‌ای درست جای کاخ شهوند [سبز [ کنونی، متعلق به شخص علی‌خان وجود داشت که خراب شد و قصر سنگی جای آن ساخته شد. باغهای مجاور این دو باغ نیز توسط پهلوی اول خریداری شد و کم‌کم به‌صورت باغی یکپارچه درآمد. بیشتر این باغها در ابتدا ویرانه بودند و به‌تدریج به‌صورت باغ سعدآباد کنونی درآمدند».
کاخ احمدشاهی اقامتگاه تابستانی و ییلاقی
احمدشاه و نیز دیگر شاهزادگان قاجار بود. معماری این بنا از سبک بناهای دورۀ انتقال (فاصلۀ بین مشروطه و پهلوی) پیروی می‌کند و ترکیبی از معماری دوران قاجار و پهلوی در آن دیده می‌شود. در بسیاری از منابع از کاخ احمدشاهی به‌عنوان یکی از زیباترین کاخهای سعدآباد نام برده شده، تاجایی‌که طراحان کاخ سبز نیز تحت‌تأثیر معماری این بنا بوده‌اند. کاخ احمدشاهی دارای دو ایوان است که از یک‌سو مشرف به کوه، و از سوی دیگر مشرف به شهر است و از این نظر با بناهای هم‌دوره‌اش ــ کـه اغلب بـا یک ایوان طراحـی می‌شدند ــ متفاوت است .
