[ویرایش] ۱ - نسبآگاهی چندانی از احوال و اشعار او در دست نیست. گویا تنها ساممیرزا در تحفۀ سامی، نامی از احمد برده، و پس از یکی ـ دو نکته دربـارۀ او، به رباعیای حکمی از وی بسنده کرده است. [۱]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۷، تهران، ۱۳۱۴ ش.
[۲]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، بـه کوشش رکنالدین همـایونفرخ، ص۳۲۹-۳۳۰، تهران، ۱۳۸۴ ش.
[۳]
خیامپور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج۲، ص۷۳۷، تهران، ۱۳۷۲ ش.
از نسبـت احمـد به تهران برمیآید که در آنجا زاده شده، و به احتمال زیاد در همین تهران درگذشته است. سال تولد و مرگ او نیز دانسته نیست، اما از اسلوب سخن ساممیرزا برمیآید که در زمـان نگـارش تحفه (۹۵۷ ق بب ) زنده بوده است. [۴]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۷، تهران، ۱۳۱۴ ش.
[۵]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، بـه کوشش رکنالدین همـایونفرخ، ص۳۲۹، تهران، ۱۳۸۴ ش.
تنها نکتهای که از زندگانی احمد میدانیم، اشتغال او به امور دیوانی است، اما اینکه دقیقاً چه میکرده و چـه کارهایی میگزارده، بر ما پوشیده است. [۶]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، بـه کوشش رکنالدین همـایونفرخ، ص۳۲۹، تهران، ۱۳۸۴ ش.
گفتنی است برخی از تذکرههـای معـاصر در شنـاخت احمد لغزیدهاند و وی را به سبب مشابهت در نام، با احمد تهرانی (ه م) ــ فرزنـد لهراسب، برادرزادۀ امیدی، برادر هجـری (ه مم) و پدر امیناحمد رازی (صاحب هفتاقلیم) ــ یکی انگـاشتهاند. [۷]
شفق، مجید، شاعران تهران از آغاز تا امروز، ج۲، ص۱۰۴۷، حاشیه۱، تهران، ۱۳۷۷ ش.
[ویرایش] ۲ - آثار اواحمد تهرانی در شعر قانعی تخلص میکرده، و از میان سرودههایش تنها این رباعی ثبت افتاده است: ای دل قدم از دایره بیرون ننهی / پا از حد خود یک قدم افزون ننهی / / از بهر طمع که رویزردی آرد / زنهار که رو بر در هر دون ننهی [۸]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۷، تهران، ۱۳۱۴ ش.
[۹]
ساممیرزا صفوی، تحفۀ سامی، بـه کوشش رکنالدین همـایونفرخ، ص۳۲۹-۳۳۰، تهران، ۱۳۸۴ ش.
[۱۰]
شفق، مجید، شاعران تهران از آغاز تا امروز، ج۲، ص۱۰۷۵، تهران، ۱۳۷۷ ش.
که بهخطا بیت منسوب به احمد تهرانی (فرزند لهراسب): «از کوی بتان با دل افگار برفتیم / زین شهر به کام دل اغیار برفتیم» را ذیل نام احمد تهرانی <قانعیتخلص> آورده است). از آنجا که نام احمد در تذکرههای سدۀ ۱۰ ق یا سدههای پس از آن دیده نمیشود، گویای گمنامی شاعری است که در همان عصر خویش رنگ باخته، و در زیر غبار ایام محو شده است.[ویرایش] ۳ - پانویس
[ویرایش] ۴ - منبع• موسوی، مرتضی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «احمد تهرانی (دیوانی)»، ص۴۵. ردههای این صفحه : شاعران تهران
|