|
| ||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - تاریخچۀ تأسیساین کلیسا را میرزا یوسف مستوفی‌الممالک که اراضی ده ونک را در تملک داشت، بنا به روایتی در ۱۸۵۴ م / ۱۲۷۰ ق، برای ارمنیان ساکن قلعۀ ارامنۀ ونک ساخت. [۱]
هویان، آندرانیک، کلیساهای ارمنیان ایران، صفحه۲۴۴، تهران، ۱۳۸۲ ش.
در بعضی منابع عنوان شده است که مستوفی‌الممالک، فقط زمین این کلیسا را به ارمنیان قلعۀ ارامنه اهدا کرد و در ۱۲۹۲ ق / ۱۸۷۵ م، محرابی به نام سورپ میناس در آن زمین بر پا گردید و بعدها با همت چند تن از نیکوکاران ارمنی این کلیسا ساخته شد. [۲]
ملکمیان، لینا، کلیساهای ارامنۀ ایران، صفحه۹۹، تهران، ۱۳۸۰ ش.
اما در این کلیسا صلیبی برنزی نگهداری می‌شود که مستوفی‌الممالک آن را به کلیسای میناس مقدس اهدا کرده، و بر روی آن نوشته شده است: «مستوفی‌الممالک به کلیسای ونک فی شهر ذیقعدةالحرام ۱۲۷۸». از این نوشته پیدا ست که این کلیسا پیش از سال ۱۲۷۸ ق ساخته شده بوده است.[ویرایش] ۲ - وجه تسمیۀ نام کلیسانام این کلیسا برگرفته از نام «میناس» یکی از قدیسان مسیحی است که در راه ترویج آن دین به شهادت رسیده، و نزد ارمنیان از احترام ویژه‌ای برخوردار است. [ویرایش] ۳ - محل قرارداشتن کلیساکلیسای میناس مقدس که در مرکز قلعۀ ارامنۀ ونک جای دارد، به سبک بازیلیک و با آجر ساخته شده است. [ویرایش] ۴ - بخش‌های مختلف کلیسا۴.۱ - محراباین کلیسا دارای پلان مستطیلی‌شکل در جهت غرب به شرق است و ۱۷ متر درازا، و ۵ / ۹ متر پهنا دارد و محراب آن از کف صحن داخلی کلیسا حدود ۷۰ سانتی‌متر بلندتر است. درازای محراب ۵ / ۴ متر، و پهنای آن ۱ / ۳ متر است. ۴.۲ - اتاق‌های دو طرف محرابدر دو طرف محراب دو اتاق بسیار کوچک وجود دارد. اتاق سمت راست در و سقفی کوتاه دارد. در انتهای این اتاق بر روی میزی کوچک، شمایل حضرت مریم و حضرت مسیح (ع)، با دو شمعدان قرار دارد. کسانی که می‌خواهند در خلوت با پروردگار راز و نیاز کنند، به این اتاق می‌آیند. اتاق سمت چپ محل نگهداری انجیل مقدس و لباسهای کشیشان و وسایلی است که هنگام برگزاری مراسم دینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ۴.۳ - حوضچۀ غسل تعمیدحوضچۀ غسل تعمید کلیسا که از سنگ مرمر سفید ساخته شده است، در دیوار ضلع شمالی کلیسا نزدیک پله‌های محراب جای دارد. در داخل کلیسا ۶ ستون در دو ردیف سه‌تایی در طول کلیسا به فاصلۀ ۶ / ۲متری از یکدیگر برای نگه داشتن سقف برپا ست. در زمان ساخت کلیسا از ستونهای چوبی استفاده شده بود، اما بعدها این ستونها برداشته شده، و ستونهای آهنی جایگزین آنها گردیده است. ۴.۴ - بام شیروانیدر ابتدا کلیسا دارای بام مسطح بود، اما در سالهای بعد، بام کلیسا را با شیروانی پوشاندند. ۴.۵ - نیمکتهادر داخل کلیسا دو ردیف نیمکت که هر ردیف دارای ۷ نیمکت است، برای نشستن نمازگزاران قرار داده شده است. ۴.۶ - درب‌های ورودیکلیسا دارای دو در ورودی، یکی در ضلع جنوبی، و دیگری در ضلع غربی است. این دو در چوبی از لحاظ شکل و رنگ با یکدیگر تفاوتی ندارند و بر روی هر لنگه از آنها، صلیبی طلایی‌رنگ نقاشی شده است. در بالای درِ ضلع غربی کلیسا سایه‌بانی ساخته‌اند. ۴.۷ - محل استقرار گروه همسرایاندر سمت راست صحن داخلی کلیسا در ابتدای پله‌های محراب اُرگی جای دارد. این مکان، محل استقرار گروه هم‌سرایان (کُر) کلیسا ست. ۴.۸ - برج ناقوسدر مقابل در جنوبی کلیسا دو ستون آجری بنا شده است که با استفاده از این دو ستون و دیوار ضلع جنوبی، برج ناقوس کلیسا را ساخته‌اند. این برج دارای گنبدی مخروطی‌شکل و هشت‌ضلعی است و بر فراز آن صلیبی فلزی نصب شده است. [۳]
هویان، آندرانیک، کلیساهای ارمنیان ایران، ص۲۴۴-۲۴۶، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۴]
تحقیقات میدانی مؤلف.
[ویرایش] ۵ - برگزاری آیین عشاء ربانی و نیایشدر کلیسای میناس مقدس در روزهای ویژه‌ای از سال آیین عشاء ربانی و نیایش برگزار می‌شود و هرساله در روز میناس مقدس مراسمی در آن بر پا می‌گردد. [۵]
ملکمیان، لینا، کلیساهای ارامنۀ ایران، صفحه۹۹، تهران، ۱۳۸۰ ش.
[ویرایش] ۶ - ثبت شدن در فهرست آثار ملی ایراناین کلیسا در ۱۳۸۰ ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. [ویرایش] ۷ - پانویس
[ویرایش] ۸ - منبع•صائبی‌مقدم، سعیده، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «میناس مقدس، کلیسا» ص۱۵۷۸. رده‌های این صفحه : بناهای تاریخی تهران | کلیسای میناس مقدس
|
||||||||||||||||||||||||||
