• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آفتاب تهرانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آفتاب تهرانی āftāb-e tehrānī، محمدعلی خان، از پارسی‌گویان گمنام متأخر، به‌گمان زنده در سدۀ ۱۳ ق/ ۱۹ م. 
آفتاب تهرانی
دفتر
نسب‌شناسی
نام محمدعلی خان آفتاب تهرانی
ولادت/وفات
زادروز در سدۀ ۱۳ ق/ ۱۹ م
کشور تولدایران
محل زندگیایران
فعالیت‌ها
مهمترین منصب از پارسی‌گویان گمنام متأخ




[ویرایش]

۱ - معرفی نامه



از زندگانی آفتاب آگاهی چندانی در دست نیست. گویا نورالحسن، صاحب نگارستان سخن (تألیف: ۱۲۹۲ ق/ ۱۸۷۵ م)، تنها تذکره‌پردازی است که نامی از او برده است؛ وی پس از عبارت ادبی کوتاهی در وصف هنر آفتاب، به بیتی از او بسنده کرده است.
[۱] نورالحسن، نگارستان سخن، به کوشش محمد عبدالمجید خان،ص۱۰، بهوپال، ۱۲۹۳ ق.
چند تن از نویسندگان معـاصر نیز مطـالب نورالحسن را تکـرار کرده‌انـد.
[۲] هدایت، محمود، گلزار جاویدان، ج۱، ص ۲۲، تهران، ۱۳۵۳ ش.
[۳] شفق، مجید، شـاعران تهران از آغـاز تـا امروز،ج۱،ص۱۷،تهران، ۱۳۷۷ ش.

[ویرایش]

۲ - نسبت آفتاب به تهران



از نسبت آفتاب به تهران برمی‌آید که زادگاه او همان‌جا بوده، یا دیرزمانی در آن خطه زیسته است.
[ویرایش]

۳ - نسبت او با نورالحسن



همچنین با توجه به سال تألیف نگارستان سخن و یادنکردن دیگر تذکره‌ها از آفتاب،
[۴] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران،ج۱،ص۱۰، تهران، ۱۳۶۸ ش.
می‌توان گفت: ۱. آفتاب هم‌روزگار نورالحسن بوده است؛ ازاین‌رو، زمان حیاتش را باید در سدۀ ۱۳ ق تصور کرد. ۲. نورالحسنْ آفتاب را می‌شناخته، و دست‌کم آگاهی اندکی از احوال او داشته است. ۳. در گمانی دور، آفتاب ترک تهران گفته، تا هند راه پیموده، و نورالحسن را در آنجا ملاقات کرده است.به‌هرروی، نورالحسن در نکوداشت مرتبۀ آفتابْ او را «مهر سپهر سخن‌دانی» خوانده، و این بیت عاشقانه را به‌عنوان شاهدی از قریحۀ وی آورده است: شیخ چو زلف تو دید مذهب هندو گزید / دید رخت بِرْهَمَن کیش مسلمان گرفت.
[۵] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران،ج۱،ص۱۰، تهران، ۱۳۶۸ ش.
برخی این سروده را دلیلی بر موزونی طبع و شاعری آفتاب دانسته‌اند.
[۶] هدایت، محمود، گلزار جاویدان، ج۱، ص ۲۲، تهران، ۱۳۵۳ ش.

[ویرایش]

۴ - پانویس


 
۱. نورالحسن، نگارستان سخن، به کوشش محمد عبدالمجید خان،ص۱۰، بهوپال، ۱۲۹۳ ق.
۲. هدایت، محمود، گلزار جاویدان، ج۱، ص ۲۲، تهران، ۱۳۵۳ ش.
۳. شفق، مجید، شـاعران تهران از آغـاز تـا امروز،ج۱،ص۱۷،تهران، ۱۳۷۷ ش.
۴. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران،ج۱،ص۱۰، تهران، ۱۳۶۸ ش.
۵. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران،ج۱،ص۱۰، تهران، ۱۳۶۸ ش.
۶. هدایت، محمود، گلزار جاویدان، ج۱، ص ۲۲، تهران، ۱۳۵۳ ش.

[ویرایش]

۵ - منبع



موسوی، مرتضی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «آفتاب تهرانی» ص۳۸۹.    


رده‌های این صفحه : پارسی گویان تهران




جعبه ابزار