|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - موقعیت جغرافیاییموزۀ مردم‌شناسی در شمال غربی مجموعۀ سعدآباد و نزدیک درِ شمالی آن در خیابان دربند قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین کاخ ـ موزه‌های این مجموعه به شمار می‌رود. [ویرایش] ۲ - مساحت کاخاین کاخ که با مساحتی حدود ۶۰۰‘۲ مـ۲ در دو طبقه و یک زیرزمین بنا شده است. [ویرایش] ۳ - مالک کاخپیش از پیروزی انقلاب اسلامی، اقامتگاه تابستانی شمس پهلوی (۱۲۹۶-۱۳۷۴ ش)، دومین فرزند رضا شاه (از دومین همسر او تاج‌الملوک آیرملو، معروف به ملکۀ مادر) بود. [ویرایش] ۴ - زمان ساخت کاخاین کاخ در زمان سلطنت رضا شاه و به دستور او در فاصلۀ سال‌های ۱۳۱۴- ۱۳۱۸ ش با معماری تلفیقی ایرانی ـ اروپایی (به‌ویژه آلمانی) ساخته شده است. [ویرایش] ۵ - معماری کاخدر تزیینات فوقانی نمای بیرونی آن برخی از عناصر معماری ایرانی متعلق به دوران ساسانی به چشم می‌خورد. [۱]
آقـایی، مهتـاب، «معـرفی مـوزه‌ها»، مجموعۀ فرهنگی ـ تاریخی سعدآباد، گزارش عملکرد سال ۱۳۸۱ ش، دفتر فنی کاخ ـ موزه‌های سعدآباد، ص۵۸، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۲]
«تهران‌گردی را با سعدآباد شروع کنید»، راهنمای مجموعۀ فرهنگی سعدآباد، ص۳، تهران، ۱۳۸۸ ش.
[۳]
موزۀ مردم‌شناسی (بش ).
[۴]
تحقیقات میدانی مؤلف، ۱۳۸۸ ش.
[ویرایش] ۶ - بخش‌های مختلف کاخدر ضلع جنوبی این کاخ، فضایی برای برگزاری برنامه‌ها و گردهمایی‌های تابستانی در فضای باز، قسمتی اختصاصی برای نگهداری پرندگان مورد علاقۀ شمس، و یک سردرِ اروپایی ساخته شده است که به نظر می‌رسد بخشی از آن‌ها پس از ۱۳۱۸ ش به بنا اضافه شده باشند. [ویرایش] ۷ - تبدیل کاخ به موزه هدایای سلطنتیمستندات نشان می‌دهد شمس پهلوی در ۱۳۴۲ ش، با پایان یافتن مراحل ساخت کاخ اختصاصی‌اش در مهرشهر کرج (معروف به کاخ مروارید)، توسط گروهی از معماران آمریکایی وابسته به بنیاد فرانک لوید رایت، به آن کاخ منتقل شد و پس از آن، اقامتگاه تابستانی او در سعدآباد به موزه‌ای برای نمایش هدایای سلطنتی و اشیاء و ظروف قیمتی تبدیل گردید و در همان زمان «موزه هدایای سلطنتی» نام گرفت. محمدرضا شاه بیشتر اشیاء گران‌بهای این موزه را از سران کشورهای خارجی به‌عنوان هدیه دریافت کرده بود. [ویرایش] ۸ - تغییرات بعد از انقلابپس از انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، موزۀ هدایای سلطنتی مانند دیگر کاخ‌های موجود در مجموعۀ سعدآباد به موزه بدل شد، اما کاربری این موزه تغییر یافت و کاخ شمس برای برپایی موزۀ پژوهشی مردم‌شناسی در نظر گرفته شد. [ویرایش] ۹ - بازسازی موزهاین بنای تاریخی پس از انقلاب، دوره‌های طولانیِ مرمت (۱۳۸۲-۱۳۸۷ ش) به خود دید و به همین دلیل مدت‌ها تعطیل بود. هم‌زمان با نخستین دورۀ مرمت و نوسازی تأسیسات این کاخ، پیشنهادهایی برای احیای کاربری اصلی آن، یعنی تبدیل به موزۀ هدایای سلطنتی مطرح شد و مدیریت سعدآباد قصد داشت با گردآوری این هدایا، موزۀ هدایای سلطنتی را احیا کند، اما این کار به انجام نرسید و در نهایت با پایان یافتن مراحل مرمت و بهسازی، این موزه بار دیگر به منظور نمایش تاریخ مردم‌شناسی ایران در ۱۳۸۷ ش بازگشایی شد. [۵]
«احتمال تغییر کاربری موزۀ مردم‌شناسی سعدآباد وجود دارد»، خبرگزاری میراث فرهنگی (بش ).
[۶]
منوچهری، مهدیه، «نقش و جایگاه موزۀ مردم‌شناسی در مجموعۀ فرهنگی ـ تاریخی سعدآباد»، نشریۀ تخصصی الکترونیکی سعدآباد، ۱۳۸۷ ش، شم ۱۷.
[۷]
تحقیقات میدانی مؤلف، ۱۳۸۸ ش.
[ویرایش] ۱۰ - آثار موزهدر این موزه مجموعه‌هایی ثابت و موقت دربارۀ شیوۀ زندگی مردم ایران در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند که از نقاط مختلف کشور گردآوری شده‌اند و در بخش‌های متنوعی مانند اسطرلاب، دراویش، زیورآلات، کشاورزی، دامداری، صید و صیادان و انواع پوشاک سنتی ایران از دوران قاجار تا کنون به نمایش گذاشته شده‌اند. [۸]
منوچهری، مهدیه، «نقش و جایگاه موزۀ مردم‌شناسی در مجموعۀ فرهنگی ـ تاریخی سعدآباد»، نشریۀ تخصصی الکترونیکی سعدآباد، ۱۳۸۷ ش، شم ۱۷.
[۹]
تاج‌نژادی، سیمین، «فعالیتهای آموزشی مجموعه»، مجموعۀ فرهنگی ـ تاریخی سعدآباد، گزارش عملکرد سال ۱۳۸۱ ش، دفتر فنی کاخ ـ موزه‌های سعدآباد، ص۸۰، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[ویرایش] ۱۱ - پانویس
[ویرایش] ۱۲ - منبع• لالمی، شیده، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «موزه مردم شناسی»، ص۱۵۱۲. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
