[ویرایش] ۱ - مساحت کاخموزۀ صنایع دستی بنایی تاریخی است که در ضلع شرقی مجموعۀ باغ ـ موزۀ سعدآباد قرار دارد و در زمینی به مساحت ۶۰۰‘۲ مـ۲ و با زیربنایی حدود ۸۰۰‘۱ مـ۲ در دو طبقه ساخته شده است. [ویرایش] ۲ - معماریاگر چه مستندات تاریخی موجود نشان میدهد که این کاخ نیز مانند دیگر کاخهای سعدآباد در زمان رضا شاه و تقریباً همزمان با ساخت دیگر کاخهای این مجموعه طرحریزی، و ساخته شده است، اما سبک معماری، نقشۀ داخلی و نیز پنجرههای پرشمار، بلند و سرتاسری پیرامون آن نمایی از یک ساختمان مدرنتر را به نمایش میگذارد. [۱]
«تهرانگردی را با سعدآباد شروع کنید»، راهنمای مجموعۀ فرهنگی سعدآباد، ص۵، تهران، ۱۳۸۸ ش.
[۲]
تحقیقات میدانی مؤلف.
این بنای تاریخی در فاصلۀ سالهای ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۸ ش به دستور رضا شاه توسط مهندس فرمانفرماییان، از معماران ایرانی ساخته شد. نقشههای مادر این کاخ نشان میدهد که نمای اولیۀ آن از سنگهای تیشهای بوده است؛ اما در ۱۳۵۰ ش به دستور اشرف پهلوی با سنگ مرمر سفید پوشانده شده، و بخشهایی از نقشۀ داخلی، و نیز تزیینات خارجی آن بازسازی شده، و تغییر کرده است. به سبب همین بازسازی است که نمای عمومی و کلی این ساختمان در مقایسه با دیگر کاخهای سعدآباد که بیشتر معماری آنها تلفیقی از معماری ایرانی ـ اروپایی یا سبکهای رایج در معماری قاجاری و دوران پهلوی اول است، تفاوتی اساسی دارد. [۳]
«تهرانگردی را با سعدآباد شروع کنید»، راهنمای مجموعۀ فرهنگی سعدآباد، ص۵، تهران، ۱۳۸۸ ش.
[۴]
تحقیقات میدانی مؤلف.
اقامتگاه اشرف پهلوی در سعدآباد که در فاصلهای نزدیک با اقامتگاه تابستانی خواهرش شمس قرار داشت و گفته میشود محل اصلی برپایی میهمانیهای خانوادگی و دوستانۀ او بوده است،[ویرایش] ۳ - تغییر کاربری از کاخ به موزهدر سالهای پس از انقلاب ۱۳۵۷ ش چون دیگر کاخهای این مجموعه در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و به موزه تبدیل شد. نخستین بار مجموعهای از ظروف گرانبها و بینظیر در آن به نمایش درآمد و در ۱۳۷۲ ش با عنوان «موزۀ ظروف» گشایش یافت؛ اما دو سال بعد مجموعۀ این ظروف به انباری در سعدآباد منتقل شد و در اواخر سال ۱۳۷۴ ش ساختمان در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت و رفتوآمد عموم به آن ممنوع گردید. یک دهه بعد در پی اقدام قانونی سازمان میراث فرهنگی برای باز پسگیری کاخهای تاریخی مجموعۀ سعدآباد و تغییر کاربری فرهنگی در آنها، نهاد ریاست ـ جمهوری در ۱۳۸۴ ش این ساختمان را تخلیه کرد. این کاخ پس از آن و به دنبال یک دورۀ کوتاه بهسازی برای راهاندازی موزۀ صنایع دستی در نظر گرفته شد و در ۳۰ دی ماه ۱۳۸۵ با همین عنوان آغاز به کار کرد. پس از آن آثار نمایشگاه دائمی صنایعدستی که پیش از این در اختیار سازمان صنایعدستی ایران بود، برای تجهیز این موزه به سعدآباد منتقل شد. [۵]
آزاد، سحر، «آثار نمایشگاه دائمی صنایع دستی به سعدآباد منتقل میشود»، خبرگزاری میراث فرهنگی، ۲ آبان ۱۳۸۵ (بش ).
[ویرایش] ۴ - آثار فرهنگی و تاریخی موزه۱. [۶]
Chn, www.chn.ir.
در حال حاضر، اشیاء نفیس و با ارزشی در ۵ سالن این موزه به نمایش درآمده است. این اشیاء شامل مجموعهای بینظیر از منسوجات، سفال و سرامیک، شیشه، گلیم و جاجیم، انواع فرش و فلزات از هنرمندانی چون صنیع خاتم، مصورالملک، مهدی طوسی، ساریخوانی، امیر طاعت، مهران امیراینانلو، و محمود دهنوی است. [ویرایش] ۵ - پانویس
[ویرایش] ۶ - منبع• لالمی، شیده، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «صنایع دستی (موزه)»، ص۱۱۵۷. |