|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - زندگی اوآگاهی چندانی از احوال و اشعار ابوالقاسم در دست نیست. برای نخستین‌بار، سام‌میرزا صفوی (۹۲۳-۹۸۳ ق/ ۱۵۱۷-۱۵۷۵ م) ــ تذکره‌نویس معاصر صـاحب‌مدخل ــ تنها چند اشارۀ کوتاه و گذرا به زندگی او داشته، و از میان سروده‌های وی، فقط به یک رباعی بسنده کرده اسـت. [۱]
سام‌میرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۶-۱۷۷، تهـران، ۱۳۱۴ ش.
دیگران نیـز در آثـار خویش همین سخنان را تکرار کرده، و گامی فراتر ننهاده‌اند. [۲]
عبـرت نائینـی، محمدعلی، مدینـة الادب، چ تصویری، ج۲، ص۶۸۶، حاشیه، تهران، ۱۳۷۶ ش.
به‌هر‌روی، قدر مسلم این است که خواجه ابوالقاسم اهل تهران بود و اجدادش از ثروتی فراوان برخوردار بودند، ولی او بهره‌ای از آن نداشته است؛ [۳]
سام‌میرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۶، تهـران، ۱۳۱۴ ش.
در نتیجه، وی بی‌بضاعت و تهی‌دستْ زادگاه خویش را ترک گفته است. [۴]
سام‌میرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۷، تهـران، ۱۳۱۴ ش.
[۵]
عبـرت نائینـی، محمدعلی، مدینـة الادب، چ تصویری، ج۲، ص۶۸۶، حاشیه، تهران، ۱۳۷۶ ش.
مقصد ابوالقاسم، پس از جلای وطن، بلاد گرجستان بود. گویا او دنبالۀ زندگانی را در این سرزمین سپری کرده، و در همان‌جا در‌گذشته است. [۶]
سام‌میرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۶، تهـران، ۱۳۱۴ ش.
[ویرایش] ۲ - سروده اوتنها سرودۀ باقی‌مانده از ابوالقاسم تهرانی این است: تا کی ز غم جهان پریشان باشم •••••وز جور فلک بی‌سروسامان باشم از کج‌روی چرخ بداختر تا چند ••••• افتاده به خاک راه یکسان باشم. [۷]
سام‌میرزا صفوی، تحفۀ سامی، به کوشش حسن وحید دستگردی، ص۱۷۶، تهـران، ۱۳۱۴ ش.
هرچند در این رباعی، شاعر بنا‌به سنتی دیرین، بیچارگی خویش را از «جور فلک» و «کج‌روی چرخ بداختر» می‌داند، اما مضمون آن می‌تواند انعکاسی از اوضاع پریشان و زندگی نابسامان وی از نظر اقتصادی، و بی‌نصیب‌بودنش از دارایی نیاکان باشد. [ویرایش] ۳ - پانویس
[ویرایش] ۴ - منبع• موسوی، مرتضی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم تهرانی (شاعر)»، ص۲۰. رده‌های این صفحه : شاعران تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
