|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
لویزان، پارک جنگلی pārk-e jangalī-ye lavīzān، پارک فرامنطقه‌ای در شمال شرق تهران است. این پارک در سال (۱۳۴۶ هـ.ش) با مساحتی به وسعت ۱,۴۰۰ هکتار به بهره‌برداری رسید. از پوشش گیاهی و جانوری متنوعی برخوردار است. دارای امکانات تفریحی و ورزشی مختلفی مانند زمین بازی، زمین‌های ورزشی، رستوران و استخر است. در طول سال‌ها، پارک لویزان با واگذاری به شهرداری گسترش یافته و به یکی از مهم‌ترین فضاهای سبز شهری تهران تبدیل شده است. بخشی از زمین‌های پارک توسط نهادهای دولتی و نظامی تصرف شده است. شهرداری درحال اجرای طرح‌های توسعه‌ای مانند احداث باغ پرندگان در پارک است. [ویرایش] ۱ - معرفی پارک جنگلی لویزانپارک شهری و فرامنطقه‌ای در محله‌ی لویزان در محدوده‌ی منطقه‌ی ۴ شهرداری تهران است. این پارک ناحیه‌های ۳، ۷، ۸ و ۹ منطقه را شامل می‌شود و در حدود ۱۳ کیلومتری مرکز شهر تهران است. از شمال به قوچک، از جنوب به محله شمس‌آباد، از غرب به محله‌ی لویزان و از شرق به پادگان خاتم‌الانبیاء محدود می‌شود. [ویرایش] ۲ - تاریخچه پارک لویزانپارک لویزان بر روی تپه‌ی لویزان و در ارتفاع ۵۰۰‘۱ متری از سطح دریا، توسط سازمان منابع طبیعی به‌صورت جنگل طراحی شده است. سال (۱۳۴۶ هـ.ش) در مساحتی حدود ۴۰۰‘ ۱ هکتار به بهره‌برداری رسید. تا بیستم آبان (۱۳۶۹ هـ.ش) توسط سازمان منابع طبیعی اداره می‌شد. اداره‌ی پارک جنگلی لویزان از این تاریخ به بعد برای مدت ۳۰ سال به سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران واگذار و طرح‌های گسترش، سازماندهی، رفاهی، امنیتی و ایجاد فضاهای تفریحی و ورزشی آن به مرحله‌ی اجرا گذاشته شد. [۱]
تحقیقات میدانی مؤلف.
[۲]
اطلس بوستانهای شهر تهران، سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران، ص ۱۵۳، تهران، ۱۳۸۶ ش.
[ویرایش] ۳ - موقعیت جغرافیایی لویزاندر حال حـاضر (۱۳۹۱ هـ.ش) بـزرگراه شمالی ـ جنوبی هنگام از این پارک جنگلی می‌گذرد و آن را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌کند. همچنین بزرگراه بابایی از شمال این پارک و بزرگراه زین‌الدین از جنوب آن می‌گذرد. شبکه‌ی پیچیده‌ی معابر و خیابان‌های این پارک مساحتی به وسعت ۱۹۸‘ ۱۰۷ مـ۲ را پوشش داده است. [ویرایش] ۴ - تنوع زیستی لویزانپوشش گیاهی پارک لویزان شامل درختانی از نوع کاج تهران، سرو خمره‌ای، سرو نقره‌ای، چنار، اقاقیا، زبان‌گنجشک، داغداغان، توت، مو، عرعر، ارغوان، گز و جوالدوز است. حیات جانوری این پارک نیز متشکل از حیواناتی از نوع سنجاب و مار و همچنین پرندگانی از گونه‌های عقاب، شاهین و کبوتر کوهی است. [۳]
تحقیقات میدانی مؤلف.
[۴]
اطلس بوستانهای شهر تهران، سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران، ص ۱۵۳، تهران، ۱۳۸۶ ش.
[ویرایش] ۵ - سیستم آبیاری پارکاز این پارک قناتی به نام قاسم‌آباد می‌گذرد که مالک خصوصی دارد. ازاین‌رو، برای آبیاری این پارک مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. [۵]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، ص ۵۵۱، تهران، ۱۳۸۱ ش.
سیستم آبیاری پارک جنگلی لویزان به روش لوله‌کشی ثقلی است. به گونه‌ای که آب مورد نیاز برای آبیاری این پارک از تصفیه خانه‌ی شماره‌ی ۳ تهران‌پارس تأمین می‌شود. از طریق شبکه‌ی لوله‌کشی به استخری می‌رسد و از آنجا به‌صورت پمپاژ در مسیرها جریان می‌یابد. [ویرایش] ۶ - امکانات تفریحی لویزاندرگذشته در حدود نیمی از زمین‌های این پارک به‌سبب عدم برخورداری از امکانات رفاهی و به‌ویژه امنیتی، عملاً بدون استفاده مانده بود. ازاین‌رو، منطقه‌ی ۴ شهرداری تهران با هدف افزایش سطح کیفی و کمی امکانات رفاهی و تفریحی این پارک، طرح گسترش و توسعه‌ی آن را در دستور کار خود قرار داد. ازجمله امکانات رفاهی و تفریحی پارک لویزان می‌توان به زمین‌بازی کودکان، زمین‌های فوتبال و والیبال، چمن مصنوعی فوتبال بـه مساحت ۱۴۰‘ ۱ مـ۲ اشاره کرد. همچنین ۱۵ دستگاه فوتبال‌دستی، میزهای پینگ‌پنگ، ۱۰ مجموعه‌ی کامل دستگاه ورزشی در مناطق مختلف پارک، مسجد، رستوران، قهوه‌خانه‌ی سنتی، استخر، سونا و آبشار در این پارک احداث شده است. در تابستان (۱۳۹۰ هـ.ش) شهرداری تهران در راستای طرح توسعۀ پارک لویزان، اجرای طرح احداث باغ پرندگان (ه م) را در محوطه‌ای به مساحت ۲۳ هکتار در نیمه‌ی شرقی پارک لویزان در دستور کار خود قرارداد. فاز اول این باغ به‌شکل سرپوشیده است و در حدود ۶ / ۵ هکتار مساحت دارد. [ویرایش] ۷ - چالش‌های لویزاندر بهمن (۱۳۸۴ هـ.ش) برای احداث بزرگراه زین‌الدین، صدها اصله درخت از درختان سوزنی‌برگ پارک جنگلی لویزان قطع شد. اما به گفته‌ی کارکنان پارک لویزان در ازای هر اصله درختی که در آن زمان در مسیر بزرگراه زین‌الدین قطع شد، در نقطه‌ی دیگری از این پارک نهال دیگری کاشته شد. [۶]
تحقیقات میدانی مؤلف.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ هکتار از زمین‌های نیمه‌ی شرقی پارک جنگلی لویزان توسط ارگان‌ها و نهادهای دولتی و نظامی تصرف گردیده و تغییر کاربری داده شده است. [۷]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، ص ۵۵۱، تهران، ۱۳۸۱ ش.
[ویرایش] ۸ - اهمیت لویزان در تهراناطراف پارک جنگلی لویزان را پهنه‌های عملکردی مهمی چـون مسکونـی، نظامی و مسکـونی ـ کارگاهی احاطه کرده است. [۸]
معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، ص ۵۵۱، تهران،۱۳۸۱ ش.
[ویرایش] ۹ - پانویس
[ویرایش] ۱۰ - منبعنویسنده جعفری،شیوا، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «لویزان، پارک جنگلی»، ص۱۴۷۷. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
