[ویرایش] ۱ - وسعت بنابهگفتۀ آگاهان و کهنسالان افجه، این عمارت حدود ۰۰۰‘۴۰ مـ۲ وسـعـت داشـت. [ویرایش] ۲ - مالکبرخی برآناند که این عمارت متعلق به ناصرالدین شاه قاجار بوده است و معتقدند که میرزا آقاخان نوری صدراعظم (اعتمادالدوله) آن را برای شاه ساخته بود؛ اما برخی دیگر نیز معتقدند که این قصر متعلق به اعتمادالدوله بوده، و ربطی به ناصرالدین شاه نداشته است. از نوشتههای اعتمادالسلطنه اینگونه پیدا ست که روستای افجه متعلق به میرزاآقاخان نوری ــ صدراعظم ناصرالدین شاه ــ بوده است و او در آنجا عمارتی بـرای خود، ساختـه بـود. [۱]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، ج۳، ص۱۲۲۶-۱۲۲۷، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[۲]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، ج، ص۱۵، تهران، ۱۳۶۳ ش.
[ویرایش] ۳ - مالک فعلیاراضـی این عمارت در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان قرارگرفت و سپس به افراد حقیقی فروخته شد. [ویرایش] ۴ - وضعیت کنونیامروزه از قصر قاجاری افجـه جز پـی بنا کـه در سرتاسر محوطۀ یادشده قابل مشاهده است، و یک دیوار به ارتفاع حدود ۵ / ۱ متر و طول ۱ متر و انبوهی آجر قرمزرنگ به ابعاد ۳۰ × ۲۰ و ۳۰ × ۳۰ سانتیمتر چیزی باقی نمانده است. از نام معمار سازنده و سبب تخریب زودهنگام این عمارت اطلاعی در دست نیست. [ویرایش] ۵ - معماری عمارتاز بقایای پیهای موجود در محل عمارت اعتمادالدوله در افجه چنین برمیآید که این بنا شامل دستکم دو تالار مرکزی و ۸ اتاق در اطراف آنها بوده، و راهروهای نسبتاً عریضی ارتباط فضاهای مختلف آن را با یکدیگر برقرار میکرده است. احتمالاً مطبخ، آبانبار و حمام این مجموعه در سمت جنوب آن قرار داشته است، اما به نظر میرسد که این عمارت در جنوب دارای ایوانی بوده که دستکم ۶ ستون داشته است. گرداگرد باغ دارای دیوار محصورکننده بوده، و حوض آبی در مقابل در ورودی در منتهاالیه جنوب عمارت قرار داشته است. [۳]
پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۱۵، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۴]
پازوکی طرودی، ناصر، تحقیقات میدانی.
[ویرایش] ۶ - مستندات مقاله۱. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ ش. ۲. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ ش. ۳. پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، تهران، ۱۳۸۲ ش. ۴. پازوکی طرودی، ناصر، تحقیقات میدانی. ۵. کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، تهران، ۱۳۵۶ ش. [ویرایش] ۷ - پانویس
[ویرایش] ۸ - منبعپازوکی طرودی، ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «میرزا آقاخان نوری، عمارت»، صفحه۱۵۶۶. |