• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عمارت میرزا آقاخان نوری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



میرزا آقاخان نوری، عمارت emārat-e mīrzā āqā-xān-e nūrī، آثار عمارت ویرانه‌ای در شمال آبادی افجه، مربوط به دورۀ قاجار. 
عمارت میرزا آقاخان نوری
اطلاعات ‌کلی
نام‌رسمیعمارت میرزاآقاخان نوری
استانتهران
شهرستانشمیرانات
بخشلواسانات
دهستانلواسان کوچک
مشخصات باغ
قدمت بنا دوره قاجار
مساحت۰۰۰‘۴۰ مـ۲


[ویرایش]

۱ - وسعت بنا



به‌گفتۀ آگاهان و کهن‌سالان افجه، این عمارت حدود ۰۰۰‘۴۰ مـ۲ وسـعـت داشـت.
[ویرایش]

۲ - مالک



برخی برآن‌اند که این عمارت متعلق به ناصرالدین شاه قاجار بوده است و معتقدند که میرزا آقاخان نوری صدراعظم (اعتمادالدوله) آن را برای شاه ساخته بود؛ اما برخی دیگر نیز معتقدند که این قصر متعلق به اعتمادالدوله بوده، و ربطی به ناصرالدین شاه نداشته است. از نوشته‌های اعتمادالسلطنه این‌گونه پیدا ست که روستای افجه متعلق به میرزاآقاخان نوری ــ صدراعظم ناصرالدین شاه ــ بوده است و او در آنجا عمارتی بـرای خود، ساختـه بـود.
[۱] اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، ج۳، ص۱۲۲۶-۱۲۲۷، تهران، ۱۳۶۷ ش.
[۲] اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، ج، ص۱۵، تهران، ۱۳۶۳ ش.

[ویرایش]

۳ - مالک فعلی



اراضـی این عمارت در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان قرارگرفت و سپس به افراد حقیقی فروخته شد.
[ویرایش]

۴ - وضعیت کنونی



امروزه از قصر قاجاری افجـه جز پـی بنا کـه در سرتاسر محوطۀ یادشده قابل مشاهده است، و یک دیوار به ارتفاع حدود ۵ / ۱ متر و طول ۱ متر و انبوهی آجر قرمزرنگ به ابعاد ۳۰ × ۲۰ و ۳۰ × ۳۰ سانتی‌متر چیزی باقی نمانده است. از نام معمار سازنده و سبب تخریب زودهنگام این عمارت اطلاعی در دست نیست.
[ویرایش]

۵ - معماری عمارت



از بقایای پی‌های موجود در محل عمارت اعتمادالدوله در افجه چنین برمی‌آید که این بنا شامل دست‌کم دو تالار مرکزی و ۸ اتاق در اطراف آنها بوده، و راهروهای نسبتاً عریضی ارتباط فضاهای مختلف آن را با یکدیگر برقرار می‌کرده است. احتمالاً مطبخ، آب‌انبار و حمام این مجموعه در سمت جنوب آن قرار داشته است، اما به نظر می‌رسد که این عمارت در جنوب دارای ایوانی بوده که دست‌کم ۶ ستون داشته است. گرداگرد باغ دارای دیوار محصورکننده بوده، و حوض آبی در مقابل در ورودی در منتها‌الیه جنوب عمارت قرار داشته است.
[۳] پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۱۵، تهران، ۱۳۸۲ ش.
[۴] پازوکی طرودی، ناصر، تحقیقات میدانی.

[ویرایش]

۶ - مستندات مقاله



۱. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ ش.
۲. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، ۱۳۶۷ ش.
۳. پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۴. پازوکی طرودی، ناصر، تحقیقات میدانی.
۵. کریمان، حسین، قصران ( کوهسران)، تهران، ۱۳۵۶ ش.

[ویرایش]

۷ - پانویس


 
۱. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآة البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، ج۳، ص۱۲۲۶-۱۲۲۷، تهران، ۱۳۶۷ ش.
۲. اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، ج، ص۱۵، تهران، ۱۳۶۳ ش.
۳. پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، ج۱، ص۱۱۵، تهران، ۱۳۸۲ ش.
۴. پازوکی طرودی، ناصر، تحقیقات میدانی.

[ویرایش]

۸ - منبع



پازوکی طرودی، ناصر، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «میرزا آقاخان نوری، عمارت»، صفحه۱۵۶۶.    






جعبه ابزار