|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - وجه تسمیهدر باب وجه تسمیۀ زعفرانیه روایات مختلفی نقل شده است که هیچ‌یک از آنها معتبر نیست. به موجب روایتی، هنگامی که در دورۀ رضا شاه، خیابان پهلوی (امروزه ولیعصر) به‌عنوان راه ارتباطی میان شهر تهران و شمیران امتداد پیدا کرد، خیابانی فرعی نیز از ابتدای زمین‌های اسدآباد که مجاور باغ‌فردوس و هم‌مرز با آن بود، تا قسمت شمالی باغ سعدآباد یعنی تا تپۀ علی‌خان که بعدها به نام شهوند شهرت یافت، کشیده شد. در آن زمان برای ورود از خیابان جدید به داخل باغ، دری زعفرانی‌رنگ ساخته و نصب شد، و متعاقب آن، خیابان مذکور نیز، زعفرانیه نام گرفت. [۱]
بهبودی، سلیمان، خاطرات، به کوشش غلامحسین میرزاصالح، ص۲۶۶-۲۶۷، تهران، ۱۳۶۴ ش.
همچنین گفته شده به‌سبب کشت زعفران در این زمین‌ها، این محله به زعفرانیه شهرت یافته است. [۲]
بهبودی، سلیمان، خاطرات، به کوشش غلامحسین میرزاصالح، ص۲۶۷، تهران، ۱۳۶۴ ش.
در جایی دیگر منوچهر ستوده با رد مطالب گفته‌شده، بی‌آنکه مأخذی ذکر کند، زمین‌های زعفرانیه را بخشودۀ محمد شاه قاجار به یکی از کنیزان خود مشهور به زعفران‌باجی دانسته است. [۳]
ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران، ج۱، ص۴۰۶، تهران، ۱۳۷۱ ش.
بامداد زمین‌های زعفرانیه را متعلق به حسین‌علی خان معیرالممالک (د ۱۲۷۴ ق)، دانسته و معتقد است که پس از مرگ حسین‌علی خان، پسرش دوستعلی‌خان معیرالممالک ملقب به نظام‌الدوله، مالک این زمین‌ها شده است. [۴]
بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۶، ص۹۳، تهران، ۱۳۶۳ ش.
[ویرایش] ۲ - تاریخچهبه هر روی، محلۀ زعفرانیه فاقد پیشینۀ تاریخی محله‌های هم‌جوار خود در منطقۀ شمیران است، تا جایی که حتى نامی از این محله در متون دورۀ قاجار دیده نمی‌شود. زمین‌های زعفرانیه تا دوران رضا شاه به صورت بایر، و بخشی از آن کشتزار کشاورزان شمیرانی بوده است. تا اواخر حکومت محمدرضا شاه پهلوی نیز در این زمین‌ها گندم کشت می‌شد؛ اما این زمین‌ها بعدها با خیابان‌کشی‌های جدید تقسیم، و باغ‌ها و خانه‌هایی در آن احداث گردید و از آن پس، محلۀ زعفرانیه با ضمیمه شدن شمیران به شهر تهران، به یکی از محله‌های شمال شهر تهران بدل شد. [۵]
شهبازی، داریوش، «زعفرانیه»، اعتماد ملی، ص۹، تهران، ۱۳۸۵ ش.
امروزه (۱۳۸۷ ش) محله‌های زعفرانیه و اسدآباد در شورایاری محله‌های تهران، یک محله به شمار می‌آیند. [۶]
«شورایاری محلات»، تهران (مل )، بش.
[ویرایش] ۳ - محدوده جغرافیاییمحلۀ زعفرانیه از شرق به میدان تجریش، از جنوب به خیابان ولیعصر و محلۀ الٰهیه، از غرب به محلۀ ولنجک، و از شمال به رشته‌کوه البرز محدود می‌شود. [۷]
طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۱۰۲، تهران، ۱۳۸۷ ش.
[۸]
محمودیان، علی‌اکبر، اطلس شهرستان شمیران، ص۲۱، تهران، ۱۳۸۱ ش.
رودخانۀ ولنجک، محلۀ زعفرانیه را از محلۀ ولنجک جدا می‌سازد. از تپه‌های مشرف به زعفرانیه می‌توان به ایستگاه اول تله‌کابین توچال اشاره کرد. کوه‌های کاره دلواز، گردرک، گل‌خاص و کروا نیز از کوه‌های مشرف به زعفرانیه هستند. [۹]
طباطبایی، محمدهادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویژه‌نامۀ صد سالگی شهرداری تهران، ص۱۰۲، تهران، ۱۳۸۷ ش.
[ویرایش] ۴ - نهادها، مؤسسات و مراکز تفریحیخیابانهای زعفرانیه (شهید سرلشکر فلاحی)، آصف (اعجازی)، مهر (حسینی)، زاله‌زر (حیدر مردانی)، ماکویی‌پور و همچنین خیابان اسدآباد، از خیابانهای مهم محلۀ زعفرانیه به شمار می‌روند. سفارت‌خانه‌های برزیل، تونس، بلاروس و آفریقای جنوبی، و همچنین فرمانداری شمیرانات، رصدخانۀ زعفرانیه، آسایشگاه و توان‌بخشی جانبازان و بوستان زعفرانیه ازجملۀ نهادها، مؤسسات و مراکز تفریحی محلۀ زعفرانیه‌اند. [۱۰]
Tehran, www.tehran.ir/ Default.aspx?Language=fa-IR &Page Content ID=۱۱۱۴&tabid=۶۵۲۶.
[ویرایش] ۵ - پانویس
[ویرایش] ۶ - منبعموسویزاده، حسن، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «زعفرانیه»، ص۹۴۹. رده‌های این صفحه : زعفرانیه | محله‌های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
