|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[ویرایش] ۱ - تحصیلات و خانوادهملا محمدتقی فرزند شیخ ابوطالب یزدی بود و پس از فراگیری مقدمات، مدارج عالی اجتهاد را نزد شهید ثالث و حجت‌الاسلام سید محمدباقر رشتی اصفهانی سپری کرد. [۱]
آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۲۰۷، مشهد، ۱۴۰۴ ق.
[۲]
شریف رازی، محمد، گنجینۀ دانشمندان، ج۳، ص۶۶، تهران، ۱۳۵۲ ش.
[۳]
مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۱، ص۵۹، تبریز، ۱۳۳۵ ش.
حکمت و فلسفه را نزد آخوند ملا آقا حکمی و میرزا عبدالوهاب برغانی فراگرفت و با عرفان در محضر ملا علی برغانی آشنا شد. وی از استادش، حجت‌الاسلام رشتی اصفهانی و نیز از سید محمدباقر بیدآبادی اجازۀ روایت دریافت کرد. ملا محمدتقی پس از نایل‌شدن به مقام اجتهاد، در محلۀ فهادان یزد سکنا گزید و به کار قضاوت، صدور فتوا و تدریس پرداخت. او در ماجرای شیخیه در کنار استاد خود شهید ثالث بود که با پیروان این فرقه در یزد مخالفت می‌کرد. [۴]
مدرسی، محمدکاظم، مفاخر یزد، به کوشش محمد کاظمینی، ج۱، ص۸۳، یزد، ۱۳۸۲ ش.
[ویرایش] ۲ - محکوم به حبسبه نوشتۀ اعتماد‌السلطنه، [۵]
اعتماد‌السلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار (چهل سال تاریخ ایران، ج ۱)، به کوشش ایرج افشار، ص ۱۹۶، تهران، ۱۳۷۴ ق.
هنگامی که حاج میرزا آقاسی غالب علمای ایران را با احترام به تهران حرکت داد، ملا محمدتقی نیز به تهران آمد و تولیت مدرسۀ خان مروی به او واگذار شد؛ اما بنا به روایتی دیگر، او به اتهامی که بر ما معلوم نیست، تحت تعقیب قرار داشت و از این‌رو به خانۀ سید محمدباقر بیدآبادی در اصفهان پناه برد و به دستور محمد شاه، او را به تهران آوردند. [۶]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، ج۵، ص۱۸۶۵، اصفهان، ۱۳۳۷ ش.
و محکوم به حبس کردند.[ویرایش] ۳ - آثار او در زمان حبساو در ایام زندان، تألیفاتی نیز به رشتۀ تحریر درآورد؛ [۷]
آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۲۰۷، مشهد، ۱۴۰۴ ق.
از جملۀ این آثار کتاب لئالی در مسائل کلامی و فلسفی به شیوۀ اخباری است که مؤلف در مقدمۀ آن، به زندانی‌شدن بی‌سبب خود در تهران اشاره می‌کند. [۸]
مرکزی، ج۳، ص۱۶۹۷، خطی.
کتاب دیگر افاضات در اصول و فقه است که مؤلف نگارش آن را در زندان آغاز کرده، سپس بخش‌هایی از کتاب را پس از آزادی از زندان، در گفت‌و‌گو با دانشمندان، و بخش‌هایی را پس از تدریس مباحث و نیز در پاسخ به پرسش‌های شاگردان و دیگران تکمیل کرده است. [۹]
مرکزی، ج۳، ص۱۶۹۸، خطی.
[ویرایش] ۴ - شغل اودر اوایل سلطنت ناصرالدین شاه، ملا محمدتقی به دستور امیرکبیر از زندان آزاد شد و ریاست و تدریس مدرسه خان مروی تهران به او واگذار شد. [۱۰]
قمی، عباس، الکنى و الالقاب، ج۲، ص۲۱، نجف، ۱۳۸۹ ق.
[۱۱]
شریف رازی، محمد، گنجینۀ دانشمندان، ج۳، ص۶۶، تهران، ۱۳۵۲ ش.
[۱۲]
مدرسی، محمدکاظم، مفاخر یزد، به کوشش محمد کاظمینی، ج۱، ص۸۴، یزد، ۱۳۸۲ ش.
[ویرایش] ۵ - شاگردان اوبرادرزادهاش، شیخ محمدحسین فاضل اردکانی از فقهای بزرگ عصر ناصری از شاگردان او است که در آثارش از او روایت کرده است. [۱۳]
مدرسی، محمدکاظم، مفاخر یزد، به کوشش محمد کاظمینی، ج۱، ص۸۳، یزد، ۱۳۸۲ ش.
[ویرایش] ۶ - آثار او زمان آزادیاز دیگر آثار اردکانی است: رساله در صلح، به فارسی که آن را در ۱۲۵۹ ق تألیف کرد؛ رسالۀ تقلید؛ رسالۀ حجیة المظنة؛ الجواهر الزواهر فی احکام المبانی؛ و ایضاح السرائر، در مباحث الفاظ [۱۴]
آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۲۰۷، مشهد، ۱۴۰۴ ق.
[۱۵]
مرکزی، ج۳، ص۱۶۹۶-۱۶۹۷، خطی.
[ویرایش] ۷ - فرزندان اواز وی دو فرزند به نام‌های آقا محمد و شیخ محمدتقی، که هر دو از عالمان دینی بودند، به یادگار ماند. [ویرایش] ۸ - زمان فوتسرانجام ملا محمدتقی در ۱۲۶۷ یا ۱۲۶۸ ق/ ۱۸۵۱ یا ۱۸۵۲ م [۱۶]
آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ج۱، ص۲۰۶، مشهد، ۱۴۰۴ ق.
[۱۷]
مدرسی، محمدکاظم، مفاخر یزد، به کوشش محمد کاظمینی، ج۱، ص۸۴، یزد، ۱۳۸۲ ش.
در تهران درگذشت. [۱۸]
اعتماد‌السلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار (چهل سال تاریخ ایران، ج ۱)، به کوشش ایرج افشار، ص ۱۹۶، تهران، ۱۳۷۴ ق.
[۱۹]
شریف رازی، محمد، گنجینۀ دانشمندان، ج۳، ص۶۶، تهران، ۱۲۵۷ ش.
[ویرایش] ۹ - پانویس
[ویرایش] ۱۰ - منبع• احمدیان، مینا، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «اردکانی»، ص۸۸. رده‌های این صفحه : علمای دوره قاجار
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
