آذری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آذری \āzarī\، محله‌ای در جنوب غربی تهران، واقع در منطقۀ ۱۷ شهرداری.
[ویرایش]
این محله با بیش از ۶/ ۸۲ هکتار وسعت از شمال به
خیابان قزوین،
میدان شمشیری(
سه‌راه آذری) و
خیابان ۴۵متری زرند، از شرق به
خیابان لقمان حکیم، از جنوب به
خیابان شهید خوش‌قدم(به‌موازات مسیر راه‌آهن تهران ـ تبریز)،
خیابان شهید اسدنژاد و
خیابان امین‌الملک (
امامزاده حسن)، و از غرب به
بزرگراه آیت‌الله سعیدی محدود است.
[ویرایش]
پیشینۀ شکل‌گیری این محله به سالهای آغازین دهۀ ۱۳۴۰ ش/ ۱۹۶۱ م بازمی‌گردد. تا پیش از آن، زمینهای این منطقه پوشیده از باغ و کشتزار یا گاوداری بود. اما پس از سال ۱۳۴۱ ش و اجرای قانون اصلاحات ارضی، سیل مهاجران از روستاها به شهرهای بزرگ، به‌ویژه تهران سرازیر شد و آنان‌که توانایی خرید خانه در محدودۀ تهران را نداشتند، در حاشیۀ شهر ساکن شدند. به گفتۀ کهن‌سالان محلۀ آذری، در آن سالها تنی چند از متمولان، با خریدن باغها و کشتزارهای این منطقه، آنها را قطعه‌بندی کردند و به متقاضیان فروختند. بیشتر این متقاضیان مهاجرانی از آذربایجان بودند و ازهمین‌رو این محله نام «آذری» به خود گرفت. اما در سالهای پس از آن، مردمـان دیگری غیـر از آذربـایجـانیها نیز در آنجـا سکونت گزیدند.
[ویرایش]
قرارگیری محلۀ آذری در مبادی ورودی شهر تهران باعث گردید تا شمار چشمگیری کارگاه و کارخانۀ صنعتی در اطراف محلۀ آذری ایجاد شود. ازآن‌میان می‌توان به کارخانه‌های
ریسندگی و
لاستیک‌سازی اشاره کرد. همچنین یک
کارخانه برق در
خیابان سلیمانی وجود داشت که برق محلۀ آذری و دیگر محله‌های مجاور را تأمین می‌کرد.
[ویرایش]
پیش از آنکه خانه‌های محلۀ آذری به شبکۀ لوله‌کشی آب تهران متصل گردد، آب آشامیدنی این محله از طریق چاه و قنات، توسط شخصی نیکوکار به نام خوشه‌چین تأمین می‌شد.
[ویرایش]
با گسترش کالبدی شهر تهران، در دهۀ ۱۳۵۰ ش، محلۀ آذری به محدودۀ اصلی شهر تهران متصل شد و بافت مسکونی بر بافت صنعتی منطقه چیره گشت؛ ازاین‌رو، در سالهای پس از پیروزی
انقلاب اسلامی کارخانه‌های این محدوده برچیده شدند و به
شهرک صنعتی ولیعصر انتقال یافتند و ساختمان بسیاری از آنها به انبار کالا بدل شد.
[ویرایش]
قدیمی‌ترین مسجد محلۀ آذری،
مسجد ابوالفضل (ع) است که در ۱۳۴۲ ش بنا شده است. با افزایش شمار باشندگان این محله، مسجدی دیگر به نام
مسجد حمزه در ۱۳۴۷ ش توسط شخصی نیکوکار با کمک مردم محل ساخته شد.
[ویرایش]
محلۀ آذری یکی از آسیب‌پذیرترین محله‌های تهران به شمار می‌رود. تراکم بالای جمعیت، فرسودگی بافت شهری، کم‌عرض‌بودن گذرگاهها، کمبود مراکز خدمات بهداشتی، درمانی و امداد‌رسانی، و فضاهای ورزشی، آموزشی، فرهنگی و تفریحی از نقاط ضعف این محله است؛ دیگر اینکه
خط آهن تهران تبریز تـا بهار ۱۳۹۲ ش از میان بافت شهری و از جنوب این محله می‌گذشت و از آن پس مسیر آن به تونلی زیرزمینی انتقال یافت و محوطۀ روی تونل که به شکل بایر رها شده، امروزه محل تجمع فروشندگان و خریداران مواد مخدر است.
[ویرایش]
از خیابانهای اصلی و معروف این محله،
خیابان قدرت پاکی است که در سالهای آغازین پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌سبب توزیع گوشت یارانه‌ای در آنجا، به
خیابان سازمان گوشت معروف شده بود.
[ویرایش]
از مراکز مهم محلۀ آذری می‌توان به
ساختمان ناحیۀ ۱ شهرداری منطقۀ ۱۷، و ۶ باب مسجد و دو باب مدرسه اشاره کرد.
[ویرایش]
[ویرایش]
•
صراطی، نرجس، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «آذری» ص۳۳۰.
